DİNLEDEBİYAT

2020 AYT- EDEBİYAT TESTİ

 

Günümüz dünyasında insanların davranış ---- zamana, duruma ve ortama göre değişmekte; bir durumda gösterilen tepki ile diğer durumdaki arasında ----
fark olabilmektedir. Böyle olunca da tutum ve davranışın her insan için sınırsız örneklerini görmek ----.

Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) ölçüleri - dağlar kadar - şaşırtıcıdır
B) kalıpları - bir elin parmakları kadar - mümkündür
C) sınırları - öngörülemez - sıradanlaşmıştır
D) biçimleri - geceyle gündüz gibi - kaçınılmazdır
E) özellikleri - ciddi bir oranda - tartışılmazdır

 

 

 

 

2. Hamlet’i zaman zaman tekrar okuyup tepkimizi kâğıda dökmek yaşam öykümüzü yazmak gibi olur çünkü biz yaşamı daha yakından tanıdıkça Shakespeare, bildiklerimiz üstüne farklı yorumlar getirir.

Bu cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşam hakkında tecrübe edinmenin en kolay yolunun kitaplardan geçtiği
B) Bireysel tecrübeler arttıkça okumalardan çıkarılan anlamların çeşitlendiği
C) Okurun her kitapta kendi yaşamından parçalar bulup yazarla bağ kurabildiği
D) Okurun kültürel birikiminin, okuma ediminden aldığı hazzı yoğunlaştırdığı
E) Kitapların yeniden yorumlanmasında modern çağın beklentilerinin öne çıktığı

 

 

 

 

 

3. Eski bir Hint yaratılış mitine göre evren, tanrıların Purusa adlı tarih öncesi devi parçaladıkları zaman yaratılmıştır; devin başı gökyüzü, ayakları yeryüzü, nefesi de rüzgâr olmuştur. Eski Çağ filozofu Aristoteles'e göre evren eş merkezli elli beş kristal küreden oluşmaktaydı. En dıştaki küre gökyüzünü temsil ediyor; gezegenleri, Dünya'yı ve onun ögelerini, son olarak da cehennemi temsil eden yedi küreyi sarmalıyordu. Yeni Çağ'da Newton'un, hareketi matematiksel olarak kesin ve belirlenimci bir biçimde formüle etmesi sonucunda evrenin tanımı yeniden değişti. Evren çok büyük bir mekanik saate benzetildi; zembereği kurulup başlangıç ayarı yapılmış olan evren, bir andan diğerine tam bir düzenlilik ve öngörülebilirlikle tıkır tıkır ilerliyordu.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Bilim ilerledikçe evrenin yaratılışına dair yapılan açıklamalar halk anlatılarından uzaklaşmış ve kesinlik kazanmıştır.
B) Her dönemin edebiyatçı ve felsefecileri, evrenin yapısı hakkında o dönemin bilim insanlarından farklı açıklamalar sunmuştur.
C) Evrenin nasıl oluştuğuna ve yapılandığına ilişkin açıklamalar çağlara göre farklılık göstermiştir.
D) Evrenin sonsuzluğu ve sürekli değişimi, evren konusunda üretilen teorilerin de devamlı yenilenmesini sağlamıştır.
E) Her uygarlığın özgül inançları, o uygarlığın evrenin yapısı hakkında ürettiği hikâyeleri belirlemiştir.

 

 

 

 

 

4. Bilim tarihi, yanlış önermelerin tarihidir. Fakat düşüncenin gelişimine işaret eden bu önermeler, dikkate değer bir üretkenliğe sahiptir. Belirli düzeyde doğruluk payı içeren bu önermeler insan ve doğa hakkında nesnel olarak geçerli bilgiye ulaşmak için ortaya konulan rasyonel görüşlerdir. Bunlar gibi, insana ve topluma dair çok sayıda temel görüş ilk ifadelerini mitlerde, peri masallarında ve birkaç kuşak sonra doğru olmadığı kanıtlanan bilimsel varsayımlarda bulmuştur.

Bu parçaya göre “yanlış önermeler”le ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Kişiden kişiye değişkenlik göstermesi benimsenmesini güçleştirmiştir.
B) İleri sürülen bilgilerin doğruluğunu sınamak için ortaya çıkmıştır.
C) Sözlü kültür ürünlerinin kalıcılığını sağlamada etkili olmuştur.
D) Kuşaktan kuşağa aktarılması güvenirliğini ve doğruluğunu artırmıştır.
E) Fikirlerin olgunlaşıp değer kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.

 

 

5. Bilim kurgu, bilimdeki yeniliklerle birlikte XIX. yüzyılın ortalarından itibaren gelişen bir edebî türdür. Türün iki örnek yazarı, Jules Verne ve H. G. Wells, eserlerinde bilimin yeni yüzyılın başlangıcına kadar imkânsız görüleni, örneğin denizaltıları ve uzay araçlarını, mümkün kılma konusundaki maharetini anlatmışlardır. Sinema, günün şartlarında mümkün görülmeyeni gösterebilme özelliğinden dolayı bu tür için doğal bir mecradır. Ne var ki bilim kurgunun beyaz perdede yer bulması, diğer pek çok türden daha düzensizdir. Sinemanın ilk yıllarında sadece birkaç bilim kurgu filmi yapılırken bu tür ancak 1950'lerden sonra gelişme gösterebilmiştir.

Bu parçadan hareketle bilim kurguyla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Hayal gücü ve bilimsel gelişmelerin birleşimiyle ortaya çıkmıştır.
B) Türün karakteristik niteliklerine bazı yazarların metinlerinde rastlanmaktadır.
C) Sınırlılıkları aşmada bilimin bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
D) Türün sinema yapımları edebî örneklerinden daha fazla ilgi görmüştür.
E) Sinemanın sağladığı görsellik imkânı sayesinde sinemada kendine yer bulmuştur.

 

 

 

6. Yeni bir operanın temsili sırasında C. W. Gluck zaman zaman koltuğundan kalkar, yavaşça eğilir, sonra tekrar otururmuş. Yanındaki arkadaşı fısıldamış: “Üstat, neden böyle kalkıp oturuyorsunuz?” Gluck yanıtlamış: “Yapıtta geçen eski tanıdık melodileri selamlıyorum.”

Bu parçaya göre Gluck, davranışıyla aşağıdakilerden hangisini göstermek istemektedir?

A) Klasikleşen ve sevdiği eserlere duyduğu saygıyı gizlemek
B) Genç bestekârları daha fazla eser vermeye teşvik etmek
C) Sanatın sürekliliğini ve gelenekten beslendiğini anlatmak
D) Yeni eserlerdeki özgün ve modern tarzlara dikkat çekmek
E) Eserin içeriğinin ve icrasının ayrı şeyler olduğunu göstermek
 

 

 

7. Vermez selâm o serv-i hırâmân gelir geçer Yollarda ömr-i âşık-ı nâlân gelir geçer

Bu beyitte altı çizili sözle yapılan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstiare           B) Tevriye            C) Mecazımürsel
            D) Teşhis              E) İntak

8. Zannetme ki güldür, ne de lâle,

Âteş doludur, tutma yanarsın

Karşında şu gülgûn piyâle!
İçmişti Fuzûlî bu alevden,

Düşmüştü bu iksir ile

Mecnun Şi’rin sana anlattığı hâle

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Divan şiirinin benzetme ögelerinden yararlanıldığı
B) İçerik açısından epik şiir nitelikleri taşıdığı
C) Deneyimlerin eğretileme yoluyla aktarıldığı
D) Ahenk sağlamak amacıyla iç kafiyeye başvurulduğu
E) Telmih aracılığıyla kurmaca ve gerçek kişiliklere yer verildiği

 

 

9. Benim yârim bana küsmüş

   Zülfünü gerdana düzmüş

   Muhabbeti benden kesmiş

   Sevilmeyi sevilmeyi

Çağır Karac'oğlan çağır

Taş düştüğü yerde ağır

Yiğit sevdiğinden soğur

Sarılmayı sarılmayı

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birden fazla kafiye çeşidi içerdiği
B) İçeriğinin koşma ile benzerlik taşıdığı
C) 8’li hece ölçüsü ile kaleme alındığı
D) Çapraz kafiye düzeniyle yazıldığı
E) İrsalimesel sanatına yer verildiği

 

 

10. Denizde balığa rızkın virürsün

Hakîm-ü razık-u-rahman Hudâyâ

Bu cümle mahlûkatun rızkı senden

Kılursun daima ihsan Hudâyâ
Kimisi renc ile daim iniler

Kiminin derdine derman Hudâyâ
Kimisi ağlamakdan gözsüz olmuş

Gice gündüz işi efgan Hudâyâ

Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Mübalağa sanatına başvurulduğu
B) Naat türüne örnek olduğu
C) İlahi ile konu olarak benzeştiği
D) Kafiye ve redifin kullanıldığı
E) Tezat sanatına yer verildiği

 

11.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde hangi iki eser adı dışta kalır?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) III ve V E) IV ve V

 

 

12. Edeblü ol cân isen

Hakk'ı bil insan isen

Müştâk-ı Sultân isen

Var edeb öğren edeb
Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nutuk B) Devriye C) Şathiye
D) Güzelleme E) Münacaat

 

13. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk destanlarından biridir?

A) Cengiz Han Destanı
B) Köroğlu Destanı
C) Satuk Buğra Han Destanı
D) Danişmend Gazi Destanı
E) Bozkurt

​

​