DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
Genelde ortaya çıkan her akım bir önceki etkili olan edebi akıma tepki olarak ortaya çıkmıştır. Tabiki bu durumun istisnaları vardır. Ancak genel olarak böyledir bu durum.
Bu akımlar Türk Edebiyatında da etkisini göstermiştir. Ancak bu sadece bir etki olarak kalmış, olduğu gibi bu akımlara ya da herhangi birine bağlanma olmamıştır. Örneğin Şinasi klasizmden etkilenmiş bir sanatçı olmasına rağmen toplumsal konularda yazmıştır. Ancak genel anlamda klasizmin özelliklerinden birisi toplumu dğiştirmek değildir. Durum böyle olunca edebiyatçılarımız bu akımları kendilerine göre yorumlatıp Türk Edebiyatına ve kendi görüşlerine uygun şekilde kullanmışlardır diyebiliriz.
Akımlardan kısaca bahsedelim:
Klâsisizm, 17. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkmıştır. Antik Yunan ve Roma sanatının tekrar canlandırılması isteği ortaya çıkışında etkilidir.. Bu akımda amaç, ideal bir güzellik duygusu yaratmak, herkes için geçerli olan değer ölçüleri oluşturmaktır. Akıl ve mantık egemenliği söz konusudur.
Romantizm, 19. yüzyılda Fransa'da klasizme tepki olarak doğmuştur. Aklın yeri duygu almıştır.
Realizm (Gerçekçilik), 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa'da romantizme tepki olarak doğmuştur. Gözlem önemlidir
Naturalizm: 19. Yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmıştır. Pozitif bilimleri edebiyata sokar. Toplumu deney unsuru olarak görür. Soya çekime değer verir.
Parnasizm, 19. yüzyılın ikinci yarısında resim alanındaki bir akımın edebiyata uygulanması söz konusudur.Tasvire önem verilir. Tasvirler tıpkı bir tablo gibi zihinde canlandırıcı olmalıdır.
Sembolizm (Simgecilik), 19. yüzyılın sonlarında Fransa'da ortaya çıkmıştır. Görünen değil, görünenin gerisindeki önemlidir. Şiir dilinin müzikle bütünleşmesi gereği savunulmuştur.
Sürrealizm (Gerçeküstücülük), Rüya ve biilinçaltına önem verir.
Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk), İnsanın kendi özünü kendi yarattığı felsefesini işler.
Kübizm, Kübistlere göre söylenmemiş olanı, görülmemiş olanı gün ışığına çıkarmak
aklın değil, düş gücünün işidir.
Dadaizm , geleneksel değerlere ve inançlara us ve usa dayalı değerlere karşı çıkıştır.
Onları yıkmayı amaçlar.
EDEBİ AKIMLAR
Genel olarak edebi akımların ortaya çıkmasında bir tetikleyici bulunduğu görülür. Toplumsal değişimler, siyasi çekişmeler, yeni buluşlar, teknolojik ilerlemeler, soyut ya da somut bilimlerdeki gelişmeler edebi akımların ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Edebiyatın toplumdan etkilenmesi kaçınılmaz. O halde toplumun uğradığı her tür etki edebiyatı dolayısı ile edebi akımların düşünce tarzlarını belirler.