DİNLEDEBİYAT

KÖROĞLU (?- ?)

​

• XVI. yy.  halk şairidir.

• Şiirlerinde yiğitlik, kahramanlık temalarını işlemiştir.

• Koçaaklamalarıyla tanınmıştır.

• Sultan II. Murat dönemi savaşlara katılmıştır.

• Bolu Beyi’ne olan isyan etmesi bugün hala halkın dilindedir.

KARACAOĞLAN (1606? -1697)

​

• Göçebe Türkmenlerden olduğu düşünülmektedir.

• Özellikle koşma nazım biçiminde güzelleme türündeki  şiirleri ile tanınmaktadır.

• Semaileri de oldukça ünlüdür. Destan biçiminde şiirleri de vardır.

• Aşık edebiyatının duygu yönünden en zengin ve güçlü şairi olarak kabul edilir.

• Dili sadedir. Hece ölçüsünü kullanmıştır.

KAYIKÇI KUL MUSTAFA (? - 1658)

​

• 17. yy.da yaşamış yeniçeri şairlerden biridir.

• Şiirlerinde tarihsel olaylar işlenmiştir.

• Genç Osman Destanı adlı şiiri ile ünlüdür.

• Şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır.

•  Akıcı bir üslubu vardır.

ÂŞIK ÖMER (? - 1707)

​

• Konyalıdır.

• Üslubu diğer Halk Edebiyatı sanatçılarına göre biraz daha ağırdır.

• Hem aruz hem de heceyi kullanmış şairlerden biridir.

• Semai  ve varsağıları ile tanınmıştır.

• Aruzla ise daha çok Tevhid, naat, gazel, kaside ve murabba yazmıştır.

GEVHERİ (? -1737?)

​

• Divan katipliği yapmıştır.

• Kırımlı olduğu rivayet edilir.

• Hece ve aruzla yazmış şairlerimizden biridir.

• Dili sade değildir. Hece ile yazdığı koşmalarında bile Arapça ve Farsça sözcüklere yer vermiştir.

• Medrese eğitimi görmüştür.

• Musiki ile ilgilenmiş, beste yapmıştır. Kendi adıyla anılan bir makamı vardır.

DERTLİ (1772 -1845)

• Bolulu bir şairdir. Asıl adı İbrahim’dir.

• Başına gelen üzücü olaylar sonucu intihara teşebbüs etmesinden dolayı “Dertli” adını aldığı ve bu mahlası şiirlerinde kullandığı rivayet edilir.

• Şiirlerinde eleştiri unsuru ön plandadır.

• Aşk, talihsizlik, doğa, tasavvuf gibi konularda şiirler yazmıştır.

• Üslubu akıcı ve samimidir. Ancak yer yer Arapça ve Farsça kelimler kullanmıştır.

• Halk şiirin tekke ve aşık tarzlarının ikisinde de eser veren sanatçı aruzla da şiirler yazmıştır.

• Şiirlerinin toplandığı bir divanı vardır.

ERZURUMLU EMRAH (? - 1860)

​

• Erzurum’da doğmuş, Tokat Niksar’ da vefat etmiştir.

• Halk Edebiyatı sanatçısı olmasına rağmen aruzu kullanan şairler içinde Divan Edebiyatını en iyi kullanan sanatçıdır.

• Heceyle koşma ve semailer; aruzla gazel, murabba ve muhammesler yazmıştır.

• Özellikle koşma alanında ünlenmiş, “Emrah Koşması” olarak adlandırılan koşmaları edebiyatımıza girmiştir.

• Bir sürü çırak yetiştirmiş, izinden giden aşıklar Emrah Kolu Geleneği’ni oluşturmuşlardır.

SEYRANİ (1807 -1866)

​

• Kayseri'nin Develi kasabasında doğumludur.

• Hicivleri ile tanınır.

• İstanbul’a geldiğinde devrin ileri gelenlerini eleştirdiği için tutunamamış, ayrılmıştır.

• Medrese eğitimi alan sanatçı asıl ününü hece ile kazanmasına karşılık aruzla da şiirler yazmıştır.

DADALOĞLU (1785? -1868?)

​

• 19. yy’da Türkmen boylarının yerleşik hayata geçirilmesi sırasında gerçekleşen çatışmalara Türkmenler tarafında bakan sanatçı, bu olayların etkisiyle yazdığı  şiirleri ile tanınmıştır.

• Sade bir anlatımı vardır.

• Hece ölçüsü kullanmıştır.

• Toplumsal olayları şiirlerinde yansıtmıştır.

• Koşma, semai, varsağı ve destan nazım biçiminde eserleri vardır.

BAYBURTLU ZİHNİ (1802 - 1859)

​

• Asıl adı Mehmet Emin’dir.

• Erzurum ve Trabzon’da medrese eğitimi görmüştür.  

• Hem heceyi hem de aruzu kullanmış şairlerden birisidir.

• Divan katipliği dahil birçok memurluklarda bulunmuştur.

• Bayburt’un Rus işgaline uğraması sonucu yazdığı koşma tarzında yazdığı ağıtı ile meşhurdur.

• Hiciv alanında kendini göstermiş bir sanatçıdır. Bunda birçok haksızlığa uğraması etkili olmuştur.

• Aruzla yazdığı eserlerini topladığı bir “Divan”ı ve yaşadıklarını anlattığu bir Sergüşetname’si vardır.

ÂŞIK VEYSEL (1894 -1973)

​

• 1894 Sivas,  Şarkışla'da doğmuştur.

• Çiçek hastalığı sebebi ile çocukken gözlerini kaybetmiştir.

• Ahmet Kutsi Tecer tarafından bir yarışmada keşfedilip  Türk Edebiyatına kazandırılmıştır.

• Bütün toplumu kucaklaya şiirler yazması nedeni ile toplumun geneli tarafından sevilmiş bir şairdir.

• Şiirler sade bir üslubla ele alınmıştır.

• Şirlerini "Deyişler", "Sazımdan Sesler" adlı ikitaplarda toplamıştır.

• Ümit Yaşar Oğuzcan tarafından "Dostlar Beni Hatırlasın" adıyla  bütün şiirleri sanradan yayımlanmıştır.

ÂŞIK MAHZUNİ ŞERİF (1940 - 2002)

​

1940'ta Maraş, Afşin doğumludur.

Alevi - Bektaşi şiir geleneğini sürdürmüştür.

Döneminin sorunlarını eleştirmesi sebebi ile bir çok soruşturma geçirmiştir.

ÂŞIK ŞEREF TAŞLIOVA (1938 -2014)

​

1938'de Kars,  Çıldır doğumludur.

Yut içi ve yurt dışında aşıklık geleneğini başarılı bir şekilde temsil etmiş bir şairdir.

Gönül Bahçesi" adlı ir kitabı 1990 yılında  Kültür Bakanlığı tarafından yayımlandı.

ÂŞIK MURAT ÇOBANOĞLU (1940 - 2005)

​

 1940'ta Kars,  Arpaçay doğumludur.

Özellikle atışma dalında başarılıdır..-

Kendine özgü sesi ve ulusal duyguları terennüm etmesi en belirgin özellikleridir.

Türkülü hikaye anlatma alanında başarılı örnekleri ile tanınır.