google.com, pub-1772441188610312, DIRECT, f08c47fec0942fa0 1950-60 Arası Cumhuriyet Romanı I dinledebiyat
top of page

                               Türk Edebiyatı'nda 

                   1950-60 Arası Cumhuriyet Romanı

​

  • Bu döneme kırsal alan çıkışlı olan ya da  köy enstitüsü mezunu olup kır-köy hayatını yakından tanımış olan edebiyatçılar damga vurmuÅŸtur.

​

  •  Genelde bu dönem yazarları yetiÅŸtikleri ya da bulundukları Anadolu coÄŸrafyasını, köy insanlarını, onların yaÅŸayışlarını romanlaÅŸtırmışlardır

  • Romanlarda genellikle karakter ve tipler o yörenin konuÅŸma ÅŸeklini kullanmışlardır. Yani bulundukları ortamı yaÅŸayış dışında dil ile de yansıtmışlardır.

 

  • Konular ağırlıklı olarak geçim sıkıntısı, aÄŸaların keyfiliÄŸi, bireysel çatışmalar, sıkıntılar içinde doÄŸan aÅŸklar, cezaevi yaÅŸantısı, köylülerin para kazanma ve zengin olma hırsı, köyden kente göç olarak belirtilebilir.

 

  • Bu dönem yazarlarının bazılarının eserlerinde iÅŸledikleri konular:

 

  • YaÅŸar Kemal, Çukurova ve çevresini anlatması ile öne çıkan bir yazardır. Çukurova insanın yaÅŸamı, sıkıntıları, coÄŸrafyası, eÅŸkıyalık düzeni gibi gibi konulara eÄŸilmiÅŸtir. Sonradan  Çakırcalı Efe romanı ile Batı Anadolu' yu, Deniz Küstü,  KuÅŸlar Da Gitti gibi romanları ile de Ä°stanbul’u mekan olarak seçmiÅŸtir. YaÅŸar Kemal’in romanlarında gözlemin büyük önemi vardır. Ayrıca dil olarak olayın geçtiÄŸi yörenin konuÅŸma aÄŸzını kullanmayı bilmiÅŸtir. 

 

  • Orhan Kemal Çukurova yöresini romanlarına konu edinmiÅŸ bir yazardır. Daha çok geçim sıkıntısı konusunu iÅŸlediÄŸi romanlarında kendi yaÅŸantısından kesitler görülür.Yoksul insanların sıkıntılarını iÅŸlediÄŸi Hanımın ÇiftliÄŸi adlı eseri sinemaya uyarlanmıştır. Cezaevi yaÅŸamı da Suçlu ve 72. KoÄŸuÅŸ romanları ile ortaya konulmuÅŸtur. Bazı eserlerinde siyasal yönetimin aksaklıklarını eleÅŸtirdiÄŸi de görülür.

 

  • Polatlı, EskiÅŸehir, Beypazarı civarını anlatan köy enstitüsü çıkışlı Talip Apaydın ise Sarı Traktör adlı romanı ile ünlenmiÅŸtir.  Yazarımız köylülerin traktör alma tutkusu ve ürünlerini sulama dertlerini konu edinmiÅŸtir. Günümüzde dahi köylerde önemli bir konu sayılan definecilik, batıl inançlarda onun romanlarında iÅŸlenmiÅŸtir.Bu konuların dışında KurtuluÅŸ Savaşı’na dönük konuları iÅŸlediÄŸi romanları da vardır.

 

  • Sinemaya da uyarlanmış olan Yılanların Öcü romanıyla ün kazanan Fakir Baykurt, dah çok memleketi olan Burdur ve yöresini ve sonrasında Ankara yöresini konu edinmiÅŸtir. Köydeki elit güçlülere karşı haksızlıklara boyun eÄŸmeyen bir köylüyü anlatır bu romanında.

 

  • Kemal Tahir’in en ünlü romanı Devlet Ana’dır. Roman konuları daha çok Çankırı ve Çorum yöresinde geçer.Zira kendisi bu civarda cezaevinde yatmak zorunda kalmıştır. Köyden kente göç, aÄŸalık müessesesinin zararları,cezaevi yaÅŸantısı gibi konular iÅŸlenir.

 

  • Bu dönemin baÅŸarılı yazarlarından biri olan diÄŸer bir yazarımız olan  Necati Cumalı kasaba romanı tarzındaki roman anlayışı ile bilinir. Konular Urla çevresinde gerçekleÅŸir.Tütün ekici ve iÅŸçilerinin sıkıntılarını aÅŸk ekseninde iÅŸlemiÅŸtir .

 

  • Tarık BuÄŸra, çoÄŸunlukla KurtuluÅŸ Savaşı yıllarını anlatmıştır . Osmancık romanı ile de Osmanlı’nın kuruluÅŸ yıllarını konu edinmiÅŸtir.Bunların dışında bireysel ve psikoloji konulu romanları da vardır.

 

  • Oktay Akbal çok farklı konuları romanlarında iÅŸlemiÅŸ bir yazardır. Daha çok II. Dünya savaşı yıllarında Ä°stanbul Fatih’teki bir semtin insanlarını ve yaÅŸayışlarını konu edinmiÅŸtir. Evlilik konusuna farklı yaklaşımı ile ilgili eserleri de vardır.

 

  • Bu dönem daha çok ÅŸiir alanında bilinen Atilla Ä°lhan romanlrında daha çok kent insnına ve onun sorunlarına eÄŸilmiÅŸtir. Ülkenin içinde bulunduÄŸu sıkıntıları iÅŸleyen yazar aynı zamanda Balkan SavaÅŸları,I. Dünya Svşı, KurtuluÅŸ Savaşı yıllarını da romanlarında iÅŸler. Yazar Halde Leman isimli romanında cinsellki konusuna da farklı bir bakış açısı ile yaklaşır.

 

  • 1950-1960 yıllarında karşımıza gülmece ustası olarak  Aziz Nesin çıkar. Daha çok kadın –erkek iliÅŸkileri, cezaevi yaÅŸantısı, bazı deÄŸer yargılarının yanlışlığı, çocuk eÄŸitiminin önemi, insanların elit gibi görünen ama içi boÅŸ olan insanlar tarafından nasıl sömürüldüÄŸü, futbolun insanları kendine nasıl baÄŸladığı gibi konuları iÅŸlemiÅŸtir.

bottom of page