DİNLEDEBİYAT

Hikaye:

​

Olmuş ya da olabilecek olayları yer ve zaman ve kişi  ekseninde anlatan kısa yazılardır.

 

Hikayenin Unsurları:

​

Olay: Hikayede her şey olayın çevresinde gerçekleşir.

Zaman: Olayın geçtiği zamandır.

Mekan: Olayın gerçekleştiği yer kastedilir.

Şahıs: Olay şahıslar tarafından gerçekleştirilir.

 

​Bir hikaye üç bölümden oluşur:

 

Serim : Hikayenin giriş bölümüne denilir.Olayın geçtiği zaman, çevre ve kişiler tanıtılır.

Düğüm:  Hikayede olayın yoğunluk kazandığı bölümdür. Olay bütün ayrıntılarıyla ele alınır.

Çözüm:  Olayın bir sonuca bağlandığı bölümdür.

 

 

Hikaye Çeşitleri:

 

1- Olay Hikayesi:

​

Maupassant tarzı hikaye de denilir. Hikayenin planına uygun işlendiği çeşittir. Olay merak uyandırcı şekilde sürükleyici bir anlatıma sahip şekilde işlenir.

En önemli temsilcisi Fransız Guy de Maupassant’ tır. Bu yüzden olay hikayesinin diğer ismi de “Maupassant” olmuştur.

Türk Edebiyatında Ömer Seyfettin bu türün önemli temsilcilerindendir. Ayrıca Refik Halit Karay, Reşat Nuri ve Hüseyin Rahmi Gürpınar olay hikayesi alanında ünlü edebiyatçılarımızdandır.

 

2. Durum Hikayesi:

​

Çehov tarzı hikaye olarak da bilinir. Çünkü bu alandaki en önemli temsilcisi Rus hikayeci Anton Çehov’dur.

Bu hikaye anlayışında olay değil günün bir kesiti anlatılır. Hikaye planına da uyulmaz. Merak uyandırma amacı ile sürükleyicilik ve heyecan yoktur. Daha çok hayal gücünü canlandırmaya çalışır.Kişiler kendi doğal halleri ile aktarılır. Bir düşünce kabul ettirilmeye çalışılmaz.

Tarık Buğra, Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık bu türde önemli edebiyatçılarımızdır.

 

 

3. Modern Hikaye:

​

İnsanların yaşamlarında her zaman gördükleri sıradan olayların arka planını ortaya çıkarmaya çalışan hikaye türüdür.

Genelde toplumsal ve ahlaksal bozuklukları işler. Modernleşme sürecinde insanın geçirdiği değişimi  farkettirmeden eleştirerek okuyucuların gözleri önüne serer.

 

Bu türün öncülerinden Franz Kafka dünya edebiyatında, Haldun Taner ise bizim edebiyatımızdadır .

 

​

​

​

2: Roman:  

​

Olmuş ya da olabilecek olayları anlatan uzun ve ayrıntılı olay yazılarına denir. Hikaye türüne göre kişi, zaman ve mekan bakımından fazlalık söz konusudur.

​

Bir roman üç bölümden oluşur:

​

Serim  : 

Roamanın giriş bölümüne denilir.Olayın geçtiği zaman, çevre ve kişiler tanıtılır.

Düğüm: 

Hikayede olayın yoğunluk kazandığı bölümdür. Olay bütün ayrıntılarıyla ele alınır.

Çözüm: 

Olayın bir sonuca bağlandığı bölümdür.

 

Romanın Unsurları:

​

1. Kişi (kahramanlar):  Romanda ana karakter ve yardımcı karakterler vardır.                                  Roman kişileri “tip” ve “karakter” olarak karşımıza çıkar.

​

Tip: 

Belli bir sınıfı temsil eden kişilere denir. Evrensel özelliklere sahiptirler.Tipler kızgın,mutlu,  alıngan, kıskanç ...özelliklerin sadece birini gösterirler. Bir nevi kıskanç sa hep kıskançtır, alıngan ise hep alıngandır.

Örneğin seyredilen herhangi bir dizi de çok konuşan ve laf taşıyan bir kadın tipi olabilir. Farklı dizi ya da filmlerde de aynı çok konuşan ve dedikoducu tipin özelliklerinin aşağı yukarı aynı olduğu görülür.

​

Karakter: 

Romanda birçok farklı yönü verilen , var olan özelliklerinin de olayın gidişatı içinde değişebildiği kişilere denilir. Tip özelliği olan geneli temsil etmezler. Kendine özgüdür.

​

2. Olay:

Hikayede genel olarak tek bir olay anlatılır. Romanda ise temel bir olayın içinde iç içe geçmiş bir sürü   olay anlatılır. 

​

 3. Çevre (yer):  

Romanın ana olay ve içe içe geçmiş olaylarının gerçekleştiği yerlerdir.

​

4. Zaman: 

Romanda zaman kavramı geniştir.  Düşünceler kullanılarak zamanda ileri ya da geri gidilip gerçekleşcek ya da gerçekleşmiş olaylar anlatılabilir.

​

 5. Fikir: 

Her romanda olmasa da romanlarda verilmek istenen bir mesaj olabilir.

​

6. Dil ve Anlatım: 

Romanın üslubudur. Açık ya da kapalı bir anlatımı mı var, betimlemeler uzun mu kısa mı ...gibi. Bunun dışında romanda hakim bakış açısı da dil ve anlatım özellikleri kapsamına girer. Romanlarda genel olarak 1. ve 3. kişi anlatımı kullanılır.

​

​Romanda Bakış Açıları:

​

1.İlahi Bakış Açısı:

 

Bu bakış açısında anlatıcı olayların dışındadır. Olayları tüm yönleri ile görür ve bilir. O kadar ki kahramanın birazdan ne yapacağını, içinden geçenlerin ne olduğunu dahi bilir. Anlatıcının bu tür yeteneklerinden dolayı ilahi bakış açısı denilmiştir.3. tekil kişi kullanılarak anlatım yapılır.

​