google.com, pub-1772441188610312, DIRECT, f08c47fec0942fa0 8.Sınıf Metin Türleri Konu Anlatımı I Türkiye I dinledebiyat
top of page

Bütün 8. Sınıf Konuları ve Konu Testleri Ä°çin Tıklayınız ...

​

                  8. SINIF METÄ°N TÜRLERÄ°

Hikaye:

​

OlmuÅŸ ya da olabilecek olayları yer ve zaman ve kiÅŸi  ekseninde anlatan kısa yazılardır.

 

Hikayenin Unsurları:

​

Olay: Hikayede her ÅŸey olayın çevresinde gerçekleÅŸir.

Zaman: Olayın geçtiÄŸi zamandır.

Mekan: Olayın gerçekleÅŸtiÄŸi yer kastedilir.

Åžahıs: Olay ÅŸahıslar tarafından gerçekleÅŸtirilir.

Bir hikaye üç bölümden oluÅŸur:

 

Serim : Hikayenin giriÅŸ bölümüne denilir.Olayın geçtiÄŸi zaman, çevre ve kiÅŸiler tanıtılır.

DüÄŸüm:  Hikayede olayın yoÄŸunluk kazandığı bölümdür. Olay bütün ayrıntılarıyla ele alınır.

Çözüm:  Olayın bir sonuca baÄŸlandığı bölümdür.

 

Hikaye ÇeÅŸitleri:

 

1- Olay Hikayesi:

​

Maupassant tarzı hikaye de denilir. Hikayenin planına uygun iÅŸlendiÄŸi çeÅŸittir. Olay merak uyandırcı ÅŸekilde sürükleyici bir anlatıma sahip ÅŸekilde iÅŸlenir.

En önemli temsilcisi Fransız Guy de Maupassant’ tır. Bu yüzden olay hikayesinin diÄŸer ismi de “Maupassant” olmuÅŸtur.

Türk Edebiyatında Ömer Seyfettin bu türün önemli temsilcilerindendir. Ayrıca Refik Halit Karay, ReÅŸat Nuri ve Hüseyin Rahmi Gürpınar olay hikayesi alanında ünlü edebiyatçılarımızdandır.

 

2. Durum Hikayesi:

​

Çehov tarzı hikaye olarak da bilinir. Çünkü bu alandaki en önemli temsilcisi Rus hikayeci Anton Çehov’dur.

Bu hikaye anlayışında olay deÄŸil günün bir kesiti anlatılır. Hikaye planına da uyulmaz. Merak uyandırma amacı ile sürükleyicilik ve heyecan yoktur. Daha çok hayal gücünü canlandırmaya çalışır.KiÅŸiler kendi doÄŸal halleri ile aktarılır. Bir düÅŸünce kabul ettirilmeye çalışılmaz.

Tarık BuÄŸra, Memduh Åževket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık bu türde önemli edebiyatçılarımızdır.

 

 

3. Modern Hikaye:

​İnsanların yaÅŸamlarında her zaman gördükleri sıradan olayların arka planını ortaya çıkarmaya çalışan hikaye türüdür.

Genelde toplumsal ve ahlaksal bozuklukları iÅŸler. ModernleÅŸme sürecinde insanın geçirdiÄŸi deÄŸiÅŸimi  farkettirmeden eleÅŸtirerek okuyucuların gözleri önüne serer.

 

Bu türün öncülerinden Franz Kafka dünya edebiyatında, Haldun Taner ise bizim edebiyatımızdadır .

​​​

​Hatıra (Anı):

​İnsan yaÅŸamında iz bırakan olayların daha sonrasında olayı yaÅŸayan kiÅŸi tarafından kaleme alınması ile ortaya çıkan yazı türüne denilir.

​

Özellikleri:

​

  • Tarihsel belge niteliÄŸi omamasına raÄŸmen tarihe ışık tutan eserlerdir.

  • Birinci kiÅŸi anlatımı söz konusudur.

  • Açık, sade içten bir anlatımı vardır.

  • Öyküleyici, betimleyici, açıklayıcı anlatım türleri kullanılır.

  • Jean Jacques  Roussau’ nun “Ä°tiraflar” adlı eseri batı edebiyatında en bilinen anı türündeki eserdir.

  • Türk Edebiyatında ise Muallim Naci’nin “Ömerin ÇocukluÄŸu”, Ziya PaÅŸa’nın “Defter’i Amal”ı, Ahmet Rasim’in “Falaka”sı, Hlit Ziya’nın “Kırk Yıl”ı, Hüseyin Cahit’in “Edebi Hatıralar”ı, ve Falih Rıfkı Atay’ın “Çankaya”sı bu alanda en bilinen eserlerdir.  

​

​

EleÅŸtiri:

​

Bir eseri ya da sanatçıyı tanıtma amaçlı yazılan yazılara denilir. Eser yazılırken tüm yönleri ile le alınır.Yani eser sadece olumsuz yanları ile deÄŸil de varsa olumlu yanlarıyla da ele alınır.

 

Özellikleri:

​

  • Öznellikten mümkün olduÄŸunca kaçınılmalıdır.

  • EleÅŸtirisi yapılan eserden uzaklaşılmamalı, sonuna kadar aynı eser üzerinde durulmalıdır.

  • EleÅŸtiride mümkün olduÄŸunca somut verilerden yararlanılmalı, eleÅŸtiri cümleleri eserdeki ilgili cümle ya da paragraflara dayandırılmalıdır.

  • Yazılan her eser ve eserin sahibi eleÅŸtiriye konu olabilir.

  • Eser olumlu ve olumsuz yönleri ile ele alınmalıdır.

  • Türk Edebiyatında ilk eleÅŸtiri Tanzimat Döneminde Ziya PaÅŸa’nın Harabat adlı antolojisi için yazılan “Tahrib-i Harabat adlı eserdir.

​​

Deneme:

​

Yazarın herhangi bir konudaki ÅŸahsi görüÅŸlerini kendi kendisi ile konuÅŸuyormuÅŸ gibi yazdığı sabit bir kuralı olmayan yazılardır.

​

Özellikleri:

​

  • Yazar herhangi bir konuda ÅŸahsi görüÅŸleri iç hesaplaÅŸma tarzında ele alır.

  • Samimi bir üslubu vardır.Ancak karşıda birine hitap ediyor gibi deÄŸilde kendi kendine anlatıyor gibidir.

  • Genel olarak toplumsal konularda deÄŸil de bireysel konularda yazılır.

  • ÖÄŸretici ve düÅŸünsel yazılardır.

  • Anlatılanları ispatlama kaygısı yoktur.

  • Herhangi bir yazım planı yoktur.

  • Kısa yazılardır. Genelde birkaç sayfayı geçmez.

  • Akıcı bir üslubu vardır ve geniÅŸ halk kitleleri tarafından anlaşılabilecek sade bir üslubu vardır.

  • Dünya edebiyatında bu alanda en ünlü isim Montaigne’dir. “Denemeler” adlı kitabı  dünyaca ünlüdür.

  • Türk Edebiyatında Ahmet HaÅŸim, Ahmet Rasim, Refik Halit Karay, Falih Rıfkı Atay, Nurullah Ataç, Cemil Meriç, Mehmet Kaplan deneme alanında önde olan isimlerdir.

​

​​

​

Makale:

​

Bir konuda  yazılan ispatlı yazılardır. Yayın organlarında yayımlanarak okuyucuya ulaÅŸtırılır.

 

Özellikleri:

​

  • Bilimsel metinlerdendir. Bir görüÅŸün doÄŸru ya da yanlışlı ispatlanmaya çalışılır.

  • En belirgin özelliÄŸi kanıtlara baÅŸvurmasıdır. Bunlar belge, istatistiki veri ...vs olabilir.

  • Nesnel bir bakış açısı ile kaleme alınmalıdır.

  • Konu sınırlaması yoktur. Her konuda yazılabilir.

  • Makaleyi yazan kiÅŸi yazdığı konuda biligili ya da uzman olmalıdır.

  • Gazete, dergi  ya da internet ortamında yayımlanır.

  • Açıklayıcı anlatım kullanılır. Süslü anlatımdan uzak durulur.

  • Türk Edebiyatında ilk makale Åžinasi’nin Tercüman-ı Ahval gazetesinin ilk sayısında yayımladığı Tercüman-ı Ahval Mukaddime’sidir.

bottom of page