google.com, pub-1772441188610312, DIRECT, f08c47fec0942fa0 Cumhuriyet Edebiyatı'nda Deneme I dinledebiyat
top of page

CUMHURÄ°YET DÖNEMÄ° TÜRK EDEBÄ°YATINDA

DENEME

  • Yazarın düÅŸünce ve görüÅŸünün kesin kurallara baÄŸlamadan kiÅŸisel, özgün bir bakış açısıyla yazdığı yazılardır. Bir düÅŸünceyi baÅŸkasına ya da baÅŸkalarına kanıtlamaktan çok kendi kendine gerçeÄŸi ya da doÄŸruyu araması sırasında bu olaya okuyucuların da dahil olmasıdır. 

​

​

​

  • Montaigne denem türünün üstadı ve kurucusu olarak kabul edilir. Eseri olan “Denemeler” bugün hala popüler olan kitaplardandır.

​

​

  • Türk Edebiyatında “müsahabe” adı altında Tanzimat Edebiyatı’yla beraber görülmüÅŸtür.

​

​

  • Zaman içerisinde geliÅŸen deneme türü en yetkin ürünlerini Cumhuriyet Edebiyatı Dönemi’nde vermiÅŸtir.

​

​

  • Denemeleri üslubuna göre ikiye ayırabiliriz. Bunlardan ilki Montaigne’nin üslubu olan samimi ve içten deneme türüdür ki buna informal deneme de derler. Bizde informal denemelerin en belirgin sanatçısı Nurullah Ataç’tır.DiÄŸeri ise Francis Bacon’un üslubu olan “Bacon Tarzı” da denilen resmi yani formal denemelerdir. Yahya Kemal’in denemeleri bu grupta deÄŸerlendirilebilir​

​

  • Cumhuriyet Edebiyatı’nda içerik bakımından denemeler 6 grupta toplanabilir:

  • Sanat ve Edebiyat Konulu Denemeler: Ahmed Hamdi Tanpınar( Edebiyat Üzerine Makaleler)

​

  • Dil Konulu Denemeler: Emin Özdemir ( Öz Türkçe Üzerine) …

  • Åžehir Konulu Denemeler: Nihad Sami Banarlı (Ä°stanbul’a Dair) …

​

  • Sosyal-Siyasi-Dini Konulu Denemeler: Vedat Nedim Tör ( Kemalizmin Dramı) …

  • Psikoloji-Felsefe Konulu Denemeler: DoÄŸan CüceloÄŸlu ( Ä°nsan Ä°nsana) …

​

  • Karışık Konulu Denemeler : Salah Birsel ( Gece Denemeleri) …

  • Deneme alanında Nurullah ATAÇ (Günlerin GetirdiÄŸi, Karalama Defteri, Okuruma Mektuplar), Mehmet KAPLAN (Büyük Türkiye Rüyası),  Peyami SAFA (Sanat, Edebiyat, Tenkit),  Suut Kemal YETKÄ°N (Günlerin GötürdüÄŸü, Edebiyat KonuÅŸmaları, Edebiyat Üzerine) önemli yazarlarımızdır.

bottom of page