DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
CUMHURÄ°YET DÖNEMÄ°NDE TÄ°YATRO
​
Cumhuriyet Dönemi Tiyatro Anlayışı:
​
-
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Cumhuriyet ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak kullanılmıştır.
-
Zamanla sosyo-ekonomik deÄŸiÅŸimlerin etkisiyle iÅŸlenilen konular çeÅŸitlenmiÅŸtir.
-
Çocuk tiyatrosu çalışmaları yapılmıştır.
-
Bu dönemin en önemli özelliklerinden birisi de kadınların sahnede daha çok yer almaya baÅŸlamasıdır.
-
Tiyatrocu yetiÅŸtirme amaçlı devlet konservatuarı açılmıştır.
-
Tiyatro çalışmaları Anadolu’ya yayılmıştır.
-
Daha çok zamanla deÄŸiÅŸen aile içi problemler, köy hayatının gerçekleri, yanlış gelenekler, köyden kente göç, sosyal adaletsizlikler, Osmanlı tarihindeki önemli olaylar konu olarak iÅŸlenmiÅŸtir.
-
Açık anlaşılır bir dil kullanılmıştır. Yer yer nazım nesir iç içedir.
-
Karagöz, Ortaounu gibi geleneksel tiyatro da varlığını devam ettirme sürecine girmiÅŸ, bazı oyunlarda gelenksel tiyatro ile modern tiyatronun iç içe olduÄŸu görülmüÅŸtür.
-
Bu dönemde epik ve absürt tiyatronun kullanıldığı görülür.
Belli BaÅŸlı Tiyatro Sanatçıları
​
MUHSÄ°N ERTUÄžRUL
​
-
Batı tiyatrosunu Türkiye’de yerleÅŸmesini saÄŸlayan önemli sanatçılardandır.
​
Eserleri:
Yapıtları: Yasin Efendi, Renkli Fener, Ä°nsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim, Benden Sonra Tufan Olmasın
TURAN OFLAZOGLU
​
-
Daha çok Tarihi konuları iÅŸlemiÅŸtir.
​
Eserleri:
Tiyatro: IV. Murat, Deli Ä°brahim, Genç Osman, Kösem Sultan, Bizans DüÅŸtü, Sokrates Savunuyor
REFÄ°K ERDURAN
​
-
Tiyatro metni yazarı olması dışında tiyatro eleÅŸtirisi, roman, fıkra alanlarında da tanınmış bir edebiyatçıdır.
​
Eserleri:
Tiyatro: Cengiz Han’ın Bisikleti, Karayar Köprüsü, Bunu Yapan Ä°ki KiÅŸi, Canavar Cafer
​
ORHAN ASENA
​
-
Daha çok topluma mal olmuÅŸ tarihi olayları iÅŸlemiÅŸtir.
​
Eserleri:
Tiyatro: Tanrılar ve Ä°nsanlar( Gılgamış Destanı’ndan esinlenilmiÅŸtir.) Tohum ve Toprak, Hürrem Sultan, Tanrılar ve Ä°nsanlar, Fadik Kız, Atçalı Kel Mehmet, KaracaoÄŸlan, Ölü Kentin Nabzı
HALDUN TANER
​
-
Döneminin sorunlarına eÄŸilmiÅŸ bir sanatçımızdır.
-
Kabare tiyatrosu alanında öncüdür. Epik tiyatroları vardır.
-
Aynı zamanda öyküleri de tanınmıştır.
​
Eserleri:
Tiyatro: Günün Adamı, Dışarıdakiler, Huzur Çıkmazı, KeÅŸanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Fazilet Eczanesi, Zilli Zarife
CAHÄ°T ATAY
​
-
Toplumcu gerçekçi anlayışa yakın bir tarzda köy, kasaba yaÅŸamlarını iÅŸlemiÅŸtir.
​
Eserleri:
Tiyatro: Pusuda, Pervaneler, Mangoma Maskeleri, Sahildeki Kanepe, Hamdi ve Hamdi, Karaların Memetleri, Ormanda, Sultan Gelin, Kırlangıçlar, Godot’u Beklemezken, Amele Hıdır
​
CEVAT FEHMÄ° BAÅžKUT
​
-
Ağırlıklı olarak bireysel çekiÅŸmeleri ahlak açısından ele alan eserler ortaya koymuÅŸtur.
​
Eserleri:
Tiyatro: Paydos, Büyük Åžehir, Küçük Åžehir, Ayarsızlar, Harput’ta Bir Amerikalı, Sana Rey Veriyorum, Soygun, Cleopatra’nın Mezarı, Kadıköy Ä°skelesi, Makine, Ayna, Hacı Yatmaz, Göç, Emekli, Koca Bebek, Buzlar Çözülmeden
​
TURGUT ÖZAKMAN
​
-
Daha çok tarihi konuları ve köy yaÅŸamını iÅŸlemiÅŸtir. Romanları da tanınmıştır.
​
Eserleri:
Tiyatro: Pembe Evin Kaderi, Ben Mimar Sinan, Ah Åžu Gençler
EKREM REŞİT REY
​
-
“Lüküs Hayat” adlı opereti ile tanınmıştır.
​
Eserleri:
Tiyatro: Lüküs Hayat, Deli-Dolu, Saz-Caz, Maskara, Hava-Cıva, Alabanda, Aldırma…
GÜNGÖR DÄ°LMEN
​
-
Absürt (uyumsuz) tiyatro alanında edebiyatımızın önde gelenlerindendir.
-
Daha çok bireysel sorunlar ve mitolojiden yararlanılmıştır. “Midas’ın Kulakları” adlı eseri ünlüdür.
​
Eserleri:
Tiyatro: Midas’ın Kulakları, Midas’ın Altınları, Midas’ın KördüÄŸümü, Canlı Maymun Lokantası, Deli Dumrul, Ä°ttihat ve Terakki, Ak Tanrılar, BaÄŸdat Hatun, Hasan Sabbah, Kurban, Akad’ın Yayı, Devlet ve Ä°n-san, Troya Ä°çinde Vurdular Beni, Anzavur
FAZIL HAYATÄ° ÇORBACIOÄžLU
​
-
Radyofonik oyunları (radyoda seslendirme ÅŸeklinde canlandırma) ile ünlenmiÅŸtir.
​
Eserleri:
Tiyatro: Kabzımal Cemile, Hamido Kaçırıldı, Koca Sinan, Erkek Satı, Satılık Åžapka
​
NAZIM KURÅžUNLU
​
-
Klasik tiyatro ve Radyofonik oyunları yazmıştır.
​
Eserleri:
Tiyatro: Branda Bezi, Fatih Dumanlıda Telaki Var, Merdiven, Çığ, Gecikenler, Melekler ve Ä°nsanlar, Ä°pler Elimizde DeÄŸil, Çivi Çiviyi Söker, Analar Babalar Okulu, Kör Kadı, Baba Evi, Evler ve Ä°nsanlar
​
VEDAT NEDÄ°M TÖR
​
-
Toplumcu gerçekçi eserler ortaya koymuÅŸtur.
​
Eserleri:
Tiyatro: Ä°ÅŸsizler, Üç KiÅŸi Arasında, Fevkalasriler, Kör, Hayvan Fikri Yedi, Köksüzler, Ä°mralı’nın Ä°nsanları, DeÄŸiÅŸen Adam, Sanatkâr AÅŸkı, Hep ve Hiç, Siyah- Beyaz, AÅŸağıdan Yukarı, Sahte Kahramanlar
​
​
​
RECEP BÄ°LGÄ°NER
​
-
Ağırlıklı olarak toplumsal konuları işlemiştir.
​
Eserleri:
Tiyatro: Ä°syancılar, Sarı Naciye, Yunus Emre, Parkta Bir Sonbahar Günüydü, Mevlana, Ben Kimim, Karım ve Kızım