DİNLEDEBİYAT

35. Uzun süredir romanlar üzerinde çalışıyorum. Nice romanı, yazar olarak titizlikle, inceleyerek okudum. Bu çalışmalarımın sonunda "Bir romanın büyüklüğü nasıl anlaşılır?" sorusuna yanıt buldum. Sorarım: "Hangi romanı okuduktan sonra bir kez daha okuma gereksinmesi duydunuz?"

​

Bu parçaya göre yazarın "büyük roman" ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazarının ününü sürdürmesi

B) Yeniden okuma isteği uyandırması

C) Romanın ilk günkü değerini koruması

D) Geniş bir okuyucu kitlesini ilgilendirmesi

E) Konunun, ilgi çekici nitelikler taşıması

​

​

36. Bir çevirmenin başarılı bir çeviri yapabilmesi için öncelikle, yazarla arasında bir bağ kurabilmesi gerekir. Her çevirmenin, her yazarın kitabını başarıyla Türkçeleştirebileceğine inanmak yanlıştır. Yazar ile çevirmen arasında gizli bir bağ, bir görüş ve üslup birliği olmadıkça yapılan çeviri başarılı olmaz. Bu nedenle de belirli yazarların kitaplarını, belirli çevirmenlerin Türkçeleştirmesi gerekir.

​

Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?

A) Çevirmen, eseri kendine özgü üslubuyla şekillendirerek okuyucuya ulaşmaya çalışır.

B) Çevirmen, üslupça kendine yakın sanatçıların eserlerini seçmelidir.

C) Çevirmenle eserin yazarı arasında görüş yakınlığı bulunmalıdır.

D) Bir çevirmen, her eserin çevirisinde başarılı olmayabilir.

E) İyi bir çeviride eserin üslûbunun da göz önünde bulundurulması gerekir.

37. Otuz yıldır İstanbul’dayım. Şimdiye kadar altı tane kayığım oldu. Profesyonel balıkçılarla balığa çıkıp ağ çekiyorum. Denizi bu kadar yaşadıktan sonra deniz üzerine çok daha sağlam hayal kurabilirim. Yani hayal zenginliği eşittir yaşam zenginliği diyorum. Ne kadar çok yaşamış, kendini olgunlaştırmış, doğayla, insanla zenginleştirmişsen, roman yaratısında da o kadar zengin olabilirsin.

Bu parçada asıl söylenmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Romancının eserlerinde anlattığı şeylerin kaynağı, yaşadıkları değil, kendi yararına gücüdür.

B) Sanatçı roman yazmadan önce mesleği dışındaki konularla ilgilenmelidir.

C) Deniz kıyısı, sanatçının havalini geliştirmesi için uygun bir ortamdır.

D) Romancının hayali, kendisi hayatla iç İçe olduğu ölçüde gelişir.

E) Hayatı boyunca bilgisini artıran sanatçı doğayı daha iyi anlar.

38. Küçük bir çocukken dünya benim için burası dernekti. Biriktirdiğim para elimde, buradaki kitapçılara koşardım. Hani nerede onlar? Ben, hep bu kaldırımlar üzerinde, bu dükkânlar arasında, bu sokağın hava sı içinde büyümemiş miydim? Bu kaldırımlar üzerinde bütün düşlerimi dolaştırmamış mıydım? Onlar, bütün dileklerim bu cadde üzerindeki yaşamda toplanmıyor muydu?

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

A) Çocukluk günlerine duyulan özlem

B) Düş kırıklıklarını hatırlamanın gereksizliği

C) Çocukken elde edilemeyen şeylere duyulan istek

D) Çocukluk anılarını düşünerek yaşanılan mutluluk

E) Eski yaşama biçiminin değişmesine karşı tepki

​

​

39. Bir Türk, Dede Korkut'u, Köroğlu'nu özümlememişse, o kültüre varamamışsa, Türk masallarını, Türk romanlarını hatta bir Aşk-ı Memnu romanını bilmiyorsa, yalnız Batıyı örnek alarak roman yazamaz. Önce kendi toprağının yarattığı kültürle özdeşleşmesi gerekir. Ayrıca dünyada klasik romanın vardığı son aşamayı da bilmek zorundadır.

​

Bu parçada asıl söylenmek istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Romancının işi, başka kültürleri taklit değil, özgün, yerli eserler vermek olmalıdır.

B) İyi bir roman yazabilmenin ilk şartı, yerli edebiyatı bütün yönleriyle tanımaktır.

C) Romancılarımız önce eski, yerli eserleri örnek almalı, sonra Batının tekniğine geçmelidir.

D) Romancının ana malzemesi halk edebiyatından derleyeceği öğeler olmalıdır.

E) Romancılarımız ürünlerini dünya romanının gelişim aşamalarına göre vermelidir.

40. Uluslararası düzeye yükselmenin ilk basamağı, kendi yurdunu, ulusunu iyi tanımak, onlara ilgi ve sevgi duymaktır. Çünkü evrensele giden yol, ulusalın bağrından geçer. Yabancı ülkelerde sevilmek ve sesini duyurmak isteyen bir sanatçı için en kestirme yol, eserlerini kendi toprağının özsuyu İle beslemektir.

​

Bu parçada bir sanatçının uluslararası alanda tanınması için aşağıdakilerden hangisinin gerekliliği vurgulanmaktadır?

A) Ülkesinde tanınmış bir sanatçı olma

B) Ulusunun özelliklerine ters düşmekten kaçınma

C) Eserlerinde ulusal özellikleri yansıtma

D) Halkının sorunlarına ilgi duyma

E) Yaşamını kendi ülkesinde sürdürme

41. Edebiyattaki önemli yerine karşın, arkadaşlarını kendisinden yukarıda görür, onların yazılarını kendininkilerden çok üstün tutar, yetenekli bulduğu arkadaşlarını yüreklendirirdi. Arkadaşlarının başarılı bir hikâyesi, bir şiiri, onun için pek içten bir sevinç kaynağı olurdu. Onlardan birisinin beğendiği bir yazısını, öteki arkadaşlarına haber vermekten, okumaktan zevk duyardı.

​

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?

A) Hoşgörülü – duygulu

B) Yetenekli – duyarlı

C) Anlayışlı – özverili

D) Çalışkan – yardımsever

E) Alçakgönüllü – iyi niyetli

42. Daha 50 yaşına gelmemiştim. Zengindim, ünlüydüm, sağlığım yerindeydi, aklı başında çocuklarım vardı. Birdenbire hayatım duruverdi. Soluk alabiliyor, yiyip içiyor, uyuyordum. Ama yaşamak değildi bu. Hiçbir şeyi istemiyordum artık. İstenecek hiçbir şey olmadığını biliyordum. Hayat, birinin yaptığı saçma bir şaka gibi geliyordu bana. Kırk yıl boyunca çalış, didin, ilerle; sonra da ortada hiçbir şey olmadığını gör!

​

Bu sözleri söyleyen bir kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?

A) Yaşama isteğim yitiren

B) Kazandığı başarıların yetersizliğine inanan

C) Gördüğü bir durumdan aşırı ölçüde etkilenen

D) Uğradığı haksızlıklarla sarsılan

E) Yaşamdan ne beklediğini bilemeyen

43. Dünya yuvarlağı üstünde, sınırlarla ayrılmış bölgelerde konuşulan diller, birbirlerini her zaman etkilemiş; bu etki, bir çeşit kaçakçılık yoluyla bir sınırdan öbür sınıra geçmiştir. Deyimlerde, atasözlerinde bile bu böyledir. "Yuvarlanan taş yosun tutmaz." deriz ya, bunun kaynağı bir Fransız özdeyişidir.

Bu parçada asıl söylenmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dilimiz, Fransız dilinden etkilenmiştir.

B) Bizdeki atasözlerine başka uluslarda da rastlanır.

C) Dillerin birbirlerinden etkilenmesi doğaldır.

D) Deyimlerle atasözlerinin çıkış yerleri belli değildir.

E) Özdeyişler evrensel anlam taşır.

44. Tevfik Fikret'in yıllardır övülen "Doksan Beşe Doğru" şiirinin gerçekte ne ilgisi vardır şiirle? Şiir, kendisi için değil de içerdiği fikirler için sevilince sonuç bu oluyor işte. Şekil ve dil kalmayınca öz de kalmıyor; şiir de şiir olmaktan çıkıyor.

​

Bu parçada asıl söylenmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şairler, düşüncelerini duyurmak için nazmı yeğlemişlerdir.

B) Şiirin anlamı ve içerdiği düşünceler Önemli değildir.

C) Bizde şiirler yalnızca içerdiği düşüncelere göre değerlendirilmektedir.

D) Biçim ve dil, şiirin temel öğeleridir.

E) "Doksan Beşe Doğru" şiirinde biçimden çok düşünceye önem verilmiştir.

45. Şiirin, başka bir şeyle karıştırılmaması gereken özel bir yapısı vardır. Çözümlemeye kalkışılınca da çeşitli öğelerin kurduğu bir dünya olarak çıkar karşımıza. İyi bir şiir, zengin ayrıntıların, şaşırtıcı inceliklerin kaynağıdır. Tükenmeyen bir kaynak olan şiir, sadece kendisinin olan bir yapıyla ortaya çıkar. Kelimeleri bir araya getirme ustası olan ozana göre şiir, "şiir olduğu için" önemli ve değerlidir.

​

Bu parçada asıl söylenmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şiirin güzelliği, içerdiği ayrıntılardan gelir.

B) Sanat ürünleri arasında en kalıcı olanı şiirdir.

C) Her ozanın kendine özgü bir şiir anlayışı vardır.

D) Şiir, kendine özgü özellikleri olan bir sanattır.

E) Ozan kendini tümüyle süre adayan kişidir.

​

​

46. Şiir yazdığım yıllarda aklımdan dizeler geçirir, dizeler kurardım. Bunlar, yavaş yavaş istediğim şiiri ortaya çıkarırdı. Deneme için böyle bir yoldan geçmek imkânsızdır. Çünkü deneme akılda yazılamaz. Gerçi zaman zaman, örneğin yolda giderken, dolmuşta, vapurda, denemenin herhangi bir yerinde yapacağım bir değişiklik aklıma gelebilir. Ama bu, denemenin kendisi değildir.

​

Bu parçada asıl söylenmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Her edebiyat türünün kendine özgü güçlükleri vardır.

B) Şiir yazma, denemeden daha fazla zaman alır.

C) Şiirin oluşturuluşu denemeninkinden farklıdır.

D) Sanatçı, eserinde her an düzeltme gereği duyabilir.

E) Şiir, zaman içinde, kendiliğinden oluşur.

​

47. Ömrünün büyük bir bölümünü dış ülkelerde geçiren Abdülhak Hâmit'in, ne dil kaygısı olmuştur ne de dil bilinci. Üç dilin karışımı Osmanlıcadan aldığı kelimelerle, gönlünce bir sözlük yapmış ve bu sözlükten seçtiği kelimeleri şiirlerinde dilediği gibi kullanmıştır. Belki de uzun süre yabancı ülkelerde yaşamış olduğundan, dili, Türkçenin tadından, havasından, inceliğinden yoksun, genellikle tutarsız ve karışıktır.

Bu parçadan çıkarılacak en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hâmit'in şiirini anlamak oldukça güçtür.

B) Uzun süre yurt dışında kalması Hâmit'in dilini olumsuz yönde etkilemiştir.

C) Arapça, Farsça bilmeden Hâmit'i anlamak olanaksızdır.

D) Hamit, şiirlerinde kendine özgü zengin bir dil kullanmıştır.

E) Hâmit'in belirli bir dil anlayışı yoktur.

​

48. Müzelerimizi birkaç günlüğüne kapatsak hiç kimsenin bundan haberi bile olmaz. Çünkü müzelerimizi gezenlerin çoğu yabancılar. Okullar da olmasa, müzelere yerli izleyici bulmak sorun olur. Okulların da müze gezilerinin bilinçli olduğunu sanmıyorum, bir piknikten farkı yok neredeyse. İşte bu nedenlerle, geniş kesimde bir müze isteğinin var olduğundan kuşkuluyum.

​

Bu parçada aşağıdakilerin hangisine  değinilmemiştir?

A) Müzelerimize gösterilen ilgi yeterli düzeyde değildir.

B) Okullarımız müzelerden yararlanamamaktadır.

C) Halkın müzelere gitme alışkanlığı yoktur.

D) Müzeler işlevini yerine getirememektedir.

E) Müzelere, ilgiyi çekmek için bazı tedbirler almak gereklidir.

49. Kitaplarımın sayısını kaça çıkarabilirim, bilmiyorum. Sağlığımı hesaba katmayacak olursam bu, biraz da okurlarıma bağlı. Şimdilerde okuyucular kitaplarıma istek duyuyorlar; ama bir gün "Ey yazar, artık yeter!" derlerse ben ne yaparım?

Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun düşmez?

A) Doğrusu bunu düşünmek bile istemiyorum.

B) Sanırım kalemi bir daha elime almakta güçlük çekerim.

C) "Okurların ilgisizliğinden bana ne!" der yoluma devam ederim.

D) Her şeyden önce okurlarımın ilgisizliği beni üzer.

E) "Bugüne kadar yazdıklarım bana yeter mi?" diye düşünürüm.

50. Hiçbir şair, hiçbir hikâyeci yalnız bugün için yazmaz; ölümsüzlüğe özenir. Eleştirmeci ise böyle bir düş kuramaz; o bilir kendisinin geçici olduğunu: Başkalarının eserlerini tanıtıp sevdirecek ya da değersizliğini gösterip yıkacak; inandığı doğrulan yaydıktan sonra...........

Düşüncenin akışına göre bu parçanın son cümlesi aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir?

A) o da ün kazanacak

B) kendisi de unutulup gidecek

C) o türden eserler verecek

D) onu da eleştirenler çıkacak

E) başka eleştirilere yönelecek

51. —- Büyük sanatçı bu özellikleriyle belli olur. Mendelsohn'a bakınız. Müziği güzel olmasına güzel ama hiçbir özgün yanı yok. Oysa kişisel bir şeyler söylemek gerek. İşte bu yetenek Beethoven'da vardı. Onun ne diyeceği hiç bilinmezdi. Edebiyatta da böyledir bu, öbür sanatların tümünde de.

​

Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanatta önemli olan anlamın gizli kalmasıdır.

B) Sanat eseri, özünde farklılık taşımalı, bir yenilik getirmelidir.

C) Sanat eserinin sevilmesi güzel olmasına bağlıdır.

D) Sanatın dili yalın ve anlaşılır olmalıdır.

E) Sanat eseri benzerleri arasından hemen seçilebilmelidir.

52. Etkileri günümüze değin gelmiş eserlere bakılırsa, bunların, yazıldıkları çağı yansıttıkları görülür. Böylesi eserlerde sanatçı, yaşadığı çevre ve zamanı, ülke ve toplumu; eğilimleri, düşünce ve beğenileriyle birlikte dile getirir. Kısacası, çağını ana çizgileriyle canlandırır. Biz de bu eserlere bakarak o çağın temel özelliklerini az ya da çok öğrenebiliriz.

​

Düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi bu paragrafın sonuç cümlesi olabilir?

A) Oysa her sanat eseri, okuyucuya bilgi vermek amacıyla yazılmaz.

B) Oysaki sanat eseri çağın göstergesi olmalıdır.

C) Ne var ki bunlar, bir eserin niteliğini belirleyebilecek etkenler değildir.

D) Bu bakımdan her kalıcı eserin, yaratıldığı çağa ayna tuttuğu söylenebilir.

E) Belki de sanat eseri, en önemli işlevini yerine getirmiş olur.

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-D 3-C 4-D 5-C 6-B 7-B 8-C 9-D 10-D 11-A 12-A 13-E 14-D 15-A 16-E 17-C 18-E 19-A 20-A 21-E 22-E 23-C 24-B 25-C 26-A 27-D 28-C 29-E 30-B 31-E 32-A 33-C 34-B 35-B 36-A 37-D 38-A 39-B 40-C 41-E 42-A 43-C 44-D 45-D 46-C 47-E 48-E 49-C 50-B 51-B 52-D