DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
GÜZEL SANATLAR VE EDEBÄ°YAT
​
Güzel Sanat:
Bir sanatçının duygu ve düÅŸüncelerini kendine ait bir üslupla güzel ve etkili bir biçimde ifade etmesine güzel sanat denir. Güzel sanatlar insanın herkesin gördüÄŸü ve bildiÄŸini herkesten farklı ifade etme ya da sunma mantığına dayanır.
Güzel Sanatların Sınıflandırılması:
- Görsel (plastik) Sanatlar: Resim, hat sanatı, mimari, heykel
- Ä°ÅŸitsel (fonetik) Sanatlar: Edebiyat, müzik
- Dramatik (ritmik-karma ) Sanatlar: Tiyatro, sinema, bale, opera, dans
​
​
Görsel sanatların malzemesi "madde", iÅŸitsel sanatların malzemesi "dil ve ses", dramatik sanatların malzemesi "hareket"tir.
Güzel Sanatlar Ä°çinde Edebiyatın Yeri:
​
Ä°nsanın duygularını ve düÅŸüncelerini ifade etme noktasında en etkili alanlardan biri de edebiyattır. Edebiyat özelliÄŸi gereÄŸi tüm güzel sanatlar ile iliÅŸki içindedir. Bu bakımdan güzel sanatların merkezinde sayılabilir. ÖrneÄŸin:
Tiyatro dramatik- ritmik bir sanat iken tiyatronun metni edebiyatın alanına girer. Müzik duygulanmaları dile getirirken edebiyat o müzik eserinin nasıl ortaya çıktığını anlatabilir.
Edebiyatın Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi:
- Bir edebî metin, pek çok yönden diÄŸer sanat dallarıyla iliÅŸki içerisindedir.
- Edebi metinler bazen yazıldıkları dönemin tarihsel özelliklerini, (tarih bilimiyle)
- Bazen kahramanlarının ruhsal dünyalarını, (psikoloji bilimiyle)
- Bazen metinde yer alan olayın geçtiÄŸi mekanların coÄŸrafi özelliklerini (coÄŸrafya bilimiyle) yansıtırlar.
DÄ°LÄ°N Ä°NSAN VE TOPLUM HAYATINDAKÄ° YERÄ°
​
Dil-Kültür-Edebiyat Ä°liÅŸkisi Dil, insanların duygu düÅŸünce ve düÅŸlerini; özlem ve isteklerini anlatma aracıdır . Kültür ise;dil,din,ülkü gibi ortak duygu ve düÅŸüncelerin bizde yarattığı deÄŸiÅŸim ve bileÅŸimdir.Bu nedenle dil bir ulusun temel taşıdır.Dil kültür deÄŸerlerimizi geleceÄŸe taşır ve edebiyatın da temel öÄŸesidir. Dil, edebiyatın temel öÄŸesi; edebiyat, kültür birikiminin kendisidir. GörüldüÄŸü gibi dil,kültür ve edebiyat birbirinin tamamlayıcısıdır.
​
​
​
METÄ°N – EDEBî METÄ°N
Metin: Åžekil,anlatım ve yazım özellikleriyle oluÅŸturulmuÅŸ kelimelerin tamamına metin denir.
Edebî Eser (Edeb Metin); Duygu ve düÅŸünceleri sanatsal ve özgün bir biçimde ortaya koymuÅŸ metinlere denir.
​
Özellikleri - Edebî eser okuyan üzerinde etki bırakmalıdır.
- Eser zamanın yazıldığı zamanın sonrasında da etkili olmalıdır.
- Eser belli bir edebî türe uygun olmalıdır
- Eser estetik bir sanat anlayışına sahip olmalıdır
​
EDEBÄ°YAT VE GERÇEKLÄ°K
BeÅŸ duyu organımız vasıtası ile algıladığımız her ÅŸey somuttur ve gerçektir. Edebiyat bu gerçekliÄŸi alır yorumlar, herkesin baktığı ama göremediklerini ifade ederek gerçeÄŸi duygulara ve sanata dönüÅŸtürür.