Şiirle Kaşgarlı Mahmut'ın hayatı I dinledebiyat

KAŞGARLI MAHMUT

Kaşgar’ da bey oğlu alim bir soylu

Babası zehirlenip kefene kondu

Kaçmaya durdu Bağdat’a doğru

Çekti gizli yaşamanın zorluğunu

Peşinde katiller, canına kast eden

Adını sanını sakladı herkesten

Çok sevdiği öğrencilerinden

Ayrıldı uğradığı her Türk İlinden

İlim adamı olunca kaçış bile farklı

Gittiği yerlerdeki Türk yaşamını

Pek bir merakla incelemeye başladı

Sonra her öğrendiğini deftere yazdı

Sözle yaşayan sav, sagu, koşukları

Teker teker öğrenip kaleme aldı

Yaptı bir harita Türklerin yaşadığı

Süsledi bunlarla büyük lugatını

Divan-ı Lugat-it Türk ile bilindi

Karşılaştırdı Arapça ile Türkçe’yi

Hedefi Araplara öğretmekti

Türkçenin bütün güzelliklerini

Yedi bin beş yüzden fazla içinde

Dönemini yansıtır her bir kelime

Birleştirdi Karahanlı Türkçesiyle

Sonra sundu Bağdat da halifeye

Kaşgarlı Mahmud diye ünlendi

Şanı ile beraber yaşı geldi geçti

Can korkusu yeter bundan geri

Kaşgar’a dönüp hasret giderdi.

KAŞGARLI MAHMUT

İç çekişmeler yüzünden zehirlenip öldürülmesi üzerine canını kurtarmak için kaçmıştır.
Gizli kimlikle Türkmen boyları arasında yaşamış. Onların adet, gelenek, örf ve adetlerini öğrenmiştir.
Öğrendiği sav,sagu, koşuk örneklerini not almış ve bunlara Bağdat'a vardığında halifeye sunduğu Divan-ı Lugat-it Türk adlı eserinde yer vermiştir.
Ayrıca eserinde bir Türk Dünyası Haritası eklemiştir.
Divan-ı Lugat'it Türkü Araplara Türkçeyi öğretmek maksadıyla yazdığını belirtmiştir.
Eserinde Karahanlı Türkçesini kullanmıştır.
Hayatının son dönemlerinde doğduğu yer olan Kaşgar'a döndüğü ve orada öldüğü sanılmaktadır.

DİNLEDEBİYAT