DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
7.SINIF FÄ°L KÄ°PLERÄ°
7.SINIF FÄ°L KÄ°PLERÄ°
​
Fiillerin bir iÅŸi, durumu veya oluÅŸu ortaya koyuÅŸ biçimlerine kip denir.
​
Kipler ikiye ayrılır:
​
a. Haber (Bildirme) Kipleri
​
1. GeniÅŸ Zaman (-r) : GeçmiÅŸ zamanları, ÅŸimdiki zamanı ve gelecek zamanı kapsayan kiptir.
​
Örnek: Sabahları yürüyüÅŸe çıkar. / Köpek akÅŸamları ekmek için gelir.
​
​
​
​
GeniÅŸ Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: severim /severiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : seversin / seversiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : sever / severler
GeniÅŸ Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevmem / sevmeyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevmezsin /sevmezsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul :sevmez / sevmezler
2. Åžimdiki Zaman (-yor): GerçekleÅŸmekte olan zamanı ifade eden kiptir. Örnek:Sahilde yürüyorum/Telefonda görüÅŸüyorum.
​
Åžimdiki Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülüyorum / gülüyoruz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gülüyorsun / gülüyorsunuz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gülüyor / gülüyorlar
Åžimdiki Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülmüyorum /gülmüyoruz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gülmüyorsun / gülmüyorsunuz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gülmüyor / gülmüyorlar
Not: -mekte, -makta eki ÅŸimdiki zaman eki (–yor) yerine kullanılabilir.
Eve geliyorum/ Eve gelmekteyim
3. Gelecek Zaman (-ecek, -acak) GerçekleÅŸmemiÅŸ ve ama gerçekleÅŸecek ya da gerçekleÅŸmesi beklenen zamanı ifade için kullanılır.
​
Örnek: Ä°stanbul’ gideceÄŸim.
​
Gelecek Zaman Çekimlei:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: geleceÄŸim / geleceÄŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: geleceksin / geleceksin
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gelecek / gelecekler
Gelecek Zaman Olumsuz Çekimlei:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gelmeyeceÄŸim / gelmeyeceÄŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gelmeyeceksin / gelmeyeceksiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gelmeyecek / gelmeyecekler
​
​
4. Di’li GeçmiÅŸ Zaman(-di, -dı, -du, -dü, -ti, -tı, -tu, tü) Görülen geçmiÅŸ zaman olarak da bilinir. GeçmiÅŸte gerçekleÅŸmiÅŸ bir olayın olayı gören tarafında ifade dildiÄŸi anlamını taşır.
​
Örnek: Yer yerinden oynadı
​
Dili G. Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: bildim /bildik
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: bildin / bildiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: bildi / bildiler
​
Di’li G. Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: bilmedim / bilmedik
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: bilmedin / bilmediniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: bilmedi / bilmediler
5. MiÅŸ’li GeçmiÅŸ Zaman (-miÅŸ, -mış, -muÅŸ, -müÅŸ) Duyulan geçmiÅŸ zaman olarak da bilinir. GeçmiÅŸte yaÅŸanan olayı anlatan kiÅŸinin olayı görmediÄŸi ancak bir baÅŸkasından duyduÄŸu anlamını taşır.
​
Örnek: Dün oraya yaÄŸmur yaÄŸmış.
​
MiÅŸ’li G. Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevinmiÅŸim / sevinmiÅŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevinmiÅŸsin / sevinmiÅŸsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul :sevinmiÅŸ / sevinmiÅŸler
MiÅŸ’li G.GeniÅŸ Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevinmemiÅŸim / sevinmemiÅŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevinmemiÅŸsin / sevinmemiÅŸsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : sevinmemiÅŸ / sevinmemiÅŸler
b. Dilek (Tasarlama) Kipleri: Dilek Kipleri 4’e ayrılır:
​
1. Ä°stek Kipi (-e, -a): Bir iÅŸin, olayın, hareketin gerçekleÅŸmesinin istenmesi anlamı taşıyan kiplerdir.
​
Örnek:Bütün balıkları ben tutayım.
​
Ä°stek Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: vereyim /verelim
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: veresin / veresiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: vere / vereler
Ä°stek Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: vermeyeyim / vermeyelim
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : vermeyesin / vermeyesiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : vermeye / vermeyeler
2. Dilek-KoÅŸul Kipi (-se, -sa) Bir iÅŸin, oluÅŸun, hareketin gerçekleÅŸmesinin ÅŸarta baÄŸlı olduÄŸu anlamı taşır.
​
Örnek: Çok ses olursa ders çalışamam.
​
Åžart Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülersem /gülersek
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gülersen / gülerseniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : gülerse / gülersek
Åžart Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülmezsem / gülmezsek
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gülmezsen / gülmezseniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : gülmezse / gülmezlerse
3. Gereklilik Kipi (-meli, -malı): Ä°ÅŸ, oluÅŸ, hareketin gerçekleÅŸmesi gereklilik kavramına baÄŸlıdır.
Örnek: Bütün iÅŸler bugün bitirilmeli.
​
Gereklilik Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: görmeliyim / görmeliyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görmelisin / görmelisiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmeli / görmeliler
Gereklilik Kipi olumsuz çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: görmemeliyim/ görmemeliyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görmemelisin / görmemelisiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmemeli / görmemeliler
​
4. Emir Kipi (-). Emir kipi eksizdir. Eylemin gerçekleÅŸmesi için emir bildiren ifade kullanılır. 1. Tekil ve 1. ÇoÄŸul kipleri yoktur. Çünkü kiÅŸi ya da kiÅŸler kendi kendilerine emredemezler.
​
Örnek: Buraya gel.
​
Emir Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: X / X
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gör /görün
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görsün / görsünler
Emir Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: X / X
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görme /görmeyin
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmesin / görmesinler
​
7.SINIF FÄ°L KÄ°PLERÄ°
​
Fiillerin bir iÅŸi, durumu veya oluÅŸu ortaya koyuÅŸ biçimlerine kip denir.
​
Kipler ikiye ayrılır:
​
a. Haber (Bildirme) Kipleri
​
1. GeniÅŸ Zaman (-r) : GeçmiÅŸ zamanları, ÅŸimdiki zamanı ve gelecek zamanı kapsayan kiptir.
​
Örnek: Sabahları yürüyüÅŸe çıkar. / Köpek akÅŸamları ekmek için gelir.
​
GeniÅŸ Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: severim /severiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : seversin / seversiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : sever / severler
GeniÅŸ Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevmem / sevmeyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevmezsin /sevmezsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul :sevmez / sevmezler
2. Åžimdiki Zaman (-yor): GerçekleÅŸmekte olan zamanı ifade eden kiptir. Örnek:Sahilde yürüyorum/Telefonda görüÅŸüyorum.
​
Åžimdiki Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülüyorum / gülüyoruz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gülüyorsun / gülüyorsunuz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gülüyor / gülüyorlar
Åžimdiki Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülmüyorum /gülmüyoruz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gülmüyorsun / gülmüyorsunuz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gülmüyor / gülmüyorlar
Not: -mekte, -makta eki ÅŸimdiki zaman eki (–yor) yerine kullanılabilir.
Eve geliyorum/ Eve gelmekteyim
3. Gelecek Zaman (-ecek, -acak) GerçekleÅŸmemiÅŸ ve ama gerçekleÅŸecek ya da gerçekleÅŸmesi beklenen zamanı ifade için kullanılır.
​
Örnek: Ä°stanbul’ gideceÄŸim.
​
Gelecek Zaman Çekimlei:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: geleceÄŸim / geleceÄŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: geleceksin / geleceksin
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gelecek / gelecekler
Gelecek Zaman Olumsuz Çekimlei:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gelmeyeceÄŸim / gelmeyeceÄŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: gelmeyeceksin / gelmeyeceksiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: gelmeyecek / gelmeyecekler
​
​
4. Di’li GeçmiÅŸ Zaman(-di, -dı, -du, -dü, -ti, -tı, -tu, tü) Görülen geçmiÅŸ zaman olarak da bilinir. GeçmiÅŸte gerçekleÅŸmiÅŸ bir olayın olayı gören tarafında ifade dildiÄŸi anlamını taşır.
​
Örnek: Yer yerinden oynadı
​
Dili G. Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: bildim /bildik
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: bildin / bildiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: bildi / bildiler
​
Di’li G. Zaman Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: bilmedim / bilmedik
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: bilmedin / bilmediniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: bilmedi / bilmediler
5. MiÅŸ’li GeçmiÅŸ Zaman (-miÅŸ, -mış, -muÅŸ, -müÅŸ) Duyulan geçmiÅŸ zaman olarak da bilinir. GeçmiÅŸte yaÅŸanan olayı anlatan kiÅŸinin olayı görmediÄŸi ancak bir baÅŸkasından duyduÄŸu anlamını taşır.
​
Örnek: Dün oraya yaÄŸmur yaÄŸmış.
​
MiÅŸ’li G. Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevinmiÅŸim / sevinmiÅŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevinmiÅŸsin / sevinmiÅŸsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul :sevinmiÅŸ / sevinmiÅŸler
MiÅŸ’li G.GeniÅŸ Zaman Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: sevinmemiÅŸim / sevinmemiÅŸiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: sevinmemiÅŸsin / sevinmemiÅŸsiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : sevinmemiÅŸ / sevinmemiÅŸler
b. Dilek (Tasarlama) Kipleri: Dilek Kipleri 4’e ayrılır:
​
1. Ä°stek Kipi (-e, -a): Bir iÅŸin, olayın, hareketin gerçekleÅŸmesinin istenmesi anlamı taşıyan kiplerdir.
​
Örnek:Bütün balıkları ben tutayım.
​
Ä°stek Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: vereyim /verelim
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul: veresin / veresiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul: vere / vereler
Ä°stek Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: vermeyeyim / vermeyelim
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : vermeyesin / vermeyesiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : vermeye / vermeyeler
2. Dilek-KoÅŸul Kipi (-se, -sa) Bir iÅŸin, oluÅŸun, hareketin gerçekleÅŸmesinin ÅŸarta baÄŸlı olduÄŸu anlamı taşır.
​
Örnek: Çok ses olursa ders çalışamam.
​
Åžart Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülersem /gülersek
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gülersen / gülerseniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : gülerse / gülersek
Åžart Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: gülmezsem / gülmezsek
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gülmezsen / gülmezseniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : gülmezse / gülmezlerse
3. Gereklilik Kipi (-meli, -malı): Ä°ÅŸ, oluÅŸ, hareketin gerçekleÅŸmesi gereklilik kavramına baÄŸlıdır.
Örnek: Bütün iÅŸler bugün bitirilmeli.
​
Gereklilik Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: görmeliyim / görmeliyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görmelisin / görmelisiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmeli / görmeliler
Gereklilik Kipi olumsuz çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: görmemeliyim/ görmemeliyiz
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görmemelisin / görmemelisiniz
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmemeli / görmemeliler
​
4. Emir Kipi (-). Emir kipi eksizdir. Eylemin gerçekleÅŸmesi için emir bildiren ifade kullanılır. 1. Tekil ve 1. ÇoÄŸul kipleri yoktur. Çünkü kiÅŸi ya da kiÅŸler kendi kendilerine emredemezler.
​
Örnek: Buraya gel.
​
Emir Kipi Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: X / X
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : gör /görün
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görsün / görsünler
Emir Kipi Olumsuz Çekimleri:
​
1.Tekil / 1. ÇoÄŸul: X / X
2.Tekil / 2. ÇoÄŸul : görme /görmeyin
3. Tekil / 3. ÇoÄŸul : görmesin / görmesinler