DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
MEHMET KAPLAN (1915-1986)
-
Eskişehir, Sivrihisar doğumludur.
-
İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi.
-
Aynı bölümde asistan oldu. Namık Kemal ile ilgili araştırması sonrasında doktor, Tevfik Fikret ile ilgili incelemesi sonrası ise doçent ünvanını aldı.
-
Profesörlük ünvanını Yeni Türk Edebiyatı alanında aldı.
-
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığı, ve rektör vekilliği, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı Kürsü başkanlığı yaptı.
-
Türk Edebiyatına metin tahlili metodunu getirmiş, edebi metinleri tarihi ve sosyal çevreleri içinde değerlendirmiştir.
-
Fikirlerini deneme türünde Hisar, Türk Edebiyatı, Meydan, Türk Yurdu, Türk Kültürü, Türk Düşüncesi gibi dergilerde yayınlamıştır.
-
Şiir Tahlilleri ve Hikaye Tahlilleri adlı eserleri alanında türünün ilk örnekleridir.
Yeni Türk Edebiyatı Profesörü olmasına rağmen Türk Edebiyatı’nı bir bütün olarak düşünüp İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatından başlayarak çok geniş bir yelpazede incelmeler yapmıştır.
Dil konusunda kelime türetmedeki aşırılığı eleştirmiş, dilimize yerleşmiş ve halk tarafından genel kabul görmüş Arapça ve Farsça kelimelerin çıkarılmasının fikir ve düşünce hayatını olumsuz etkileyeceğini her fırsatta dile getirmiş, uydurukça kelimelere karşı çıkmıştır.
-
Fransızca, İngilizce ve Almanca onun bildiği yabancı dillerdir.
-
İstanbul’da ölmüştür.
Eserlerinin Bazıları:
A) İlmî Araştırmalar:
Tevfik Fikret ve Şiirleri, Namık Kemal Hayatı ve Eserleri, Şiir Tahlilleri Tanpınar'ın Şiir Dünyası
Şiir Tahlilleri I- II ,Hikâye Tahlilleri, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I,Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3: Tip Tahlilleri
B) Denemeler, İncelemeler, Mektuplar
Nesillerin Ruhu, Büyük Türkiye Rüyası, Edebiyatımızın İçinden, Türk Milletinin Kültürel Değerleri, Oğuz Kağan Destanı, Kültür ve Dil …
Verilen eserlerin dışında birçok derlemesi, lise ders kitapları, ölümünden sonra yayımlanan eserleri vardır.