DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
PARAGRAF ANLATIM ÖZELLİKLERİ
1. Doğallık
Edebi sanatlardan ve süslü cümlelerden kaçınan açık ve sade bir anlatımın kullanılmasıdır
2. Duruluk
Anlaşılması zor ifadelerin kullanılmadığı özelliktir. Kısaca nasıl dalgalı olmayan bir suya baktığımızda suyun içini rahatça, zorlanmadan görebiliyorsak, yazıda da açık, anlaşılır, imge ve sembollerin çok az ya da hiç kullanılmadığı parçalar için duru ifadesi kullanılır.
3. Sürükleyicilik
Okuyucunu eserle bütünleştiği, okumaktan kendini alıkoyamadığı anlatım özelliğidir. Genelde olay ifade eden parçalar için söz konusudur. Ancak böyle bir şart yoktur. Bilimsel bir eser de sürükleyici olabilir. Önemli olan okuyucunun ilgisini canlı tutabilmektir.
4. Akıcılık
Parçada okunması zor ve anlaşılması zor kelime ve kelime gruplarından sakınılarak, kelimeleri rahat bir şekilde okunacak şekilde sıralayabilmektir. Ses ve ritme dikkat edilmelidir. Birbirine ses ve ritm bakımından uymayan sözcükler yan yana getirilmemelidir.
5. Yoğunluk
Mecaz ve edebi sanatların çok kullanıldığı özelliktir. Anlam içinde anlam barındıran bir özelliği vardır. Az sözle çok şey ifade etme amacı vardır.
Örnek:
“Dayımın yaşlılıktan ayakta duracak hali kalmadığı halde onun sayesinde işi bitirmiştik. Üstüne bir de dalga geçmek için ‘ Helal olsun, sen bayağı anlıyormuşsun bu işlerden.’ deyince bize döndü ve ‘ Dayısı, siz geliyorken ben gidiyordum.’ deyiverdi. Afallayıp kaldık orada. “
Yukarıdaki parçada dayının sözü hem kendisinin tecrübeli olduğunu ifade ifade ederken hem de karşıdakilerin acemi oldukları anlamını taşımaktadır.Yani tek cümleyle birden fazla cümle ile ifade edilebilecek anlamları belirtmiştir.
6. Tutarlılık
Parçada birbiri ile anlamca çelişen ifadelerin bulunmamasıdır.
7. Açıklık
Anlatılmak istenen düşüncenin okuyucu tarafından rahatlıkla algılanabilmesidir. Yani her okuyucu kendine göre verilmek istenen mesajı farklı yorumlayabiliyorsa anlatım açık değildir. Yazarın verdiği mesaj herkes tarafından aynı algılanırsa anlatım açıktır.
8. Özgünlük
Yazarın farklı yazarların anlatım özelliklerine benzemeyen kendine has üslubunu kazanmış olduğu anlatımına denir.
9. Özlülük
Az söz ile çok düşünceyi ifade edebilmektir.
10. Kalıcılık
Eserin nesiller boyunca okunması, anlattıklarının geçerliliğinin devam etmesi demektir.
11. Ulusallık
Farklı uluslara ait özelliklerin barınmaması, sadece bir millete ait bilgilerin kullanılmasıdır.
12. Evrensellik
Tüm dünyaya hitap eden konuların işlenmesidir.
13. Çağdaşlık
Anlatılanların geçmiş yageleceten ziyade yaşanılan dönemi ifade etmesidir. Yaşanılan çağı anlatmasıdır.
14. İçtenlik
Samimi, yapmacıksız anlatım özelliğidir. Yazar sanki düşünmeden içinden geldiği gibi yazar ya da okuyucu eseri öyle algılar.