DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
1- Aşağıda verilen belirtici niteliklerden hangisine Tanzimat romanında rastlanmaz?
A) Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten alınır.
B) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini eleştirir.
C) Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler mükâfatlandırılır.
D) Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.
E) Romanın içinde bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.
(1974-ÖSYS)
2- Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859’da Fenelon’dan Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Kamelyalı Kadın - Ahmet Mithat Efendi
B) Sefiller - Şemsettin Sami
C) Emil - Ziya Paşa
D) Telemak - Yusuf Kamil Paşa
E) Robenson Hikâyesi - Ahmet Vefik Paşa
3- 1860'tan günümüze değin edebiyatımızın geçirdiği dönemler zaman sırasına göre aşağıdaki dizelerden hangisine uygundur?
A) Tanzimat / Servet-i Fünun / Milli Edebiyat / Fecr-i Ati / Cumhuriyet
B) Servet-i Fünun / Tanzimat / Fecr-i Ati / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
C) Fecr-i Ati / Tanzimat / Servet-i Fünun / Cumhuriyet / Milli Edebiyat
D) Tanzimat / Fecr-i Ati / Servet-i Fünun / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
E) Tanzimat / Servet-i Fünun / Fecr-i Ati / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
(1974-ÖSYS)
"Hemen hemen konusuz denecek kadar basit olan bu güldürünün iki büyük özelliği vardır: Bir yandan, bize edebiyatımızın o güne dek semtine uğramadığı yeni bir gerçekliğin kapısını açar; öbür yandan da ortaoyunu ve meddah hikayeleri gibi yerli sanatlardan yararlanır. Böylece,
yazarın ulusal bir tiyatroya varacak en kısa yolu aradığı muhakkaktır."
4. Bu yazıya göre, aşağıdaki yazarlarımızdan hangisi, hangi yapıtıyla, nasıl, ulusal tiyatroya varacak en kısa yolu aramıştır?
A) Namık Kemal, "Vatan Yahut Silistre" oyunuyla, vatan sevgisini dile getirerek
B) Abdülhak Hamit, "Eşber" adlı yapıtıyla, vatan sevgisini her şeyin üstünde tutarak
C) Şinasi, "Şair Evlenmesi" oyunuyla, halk geleneğinden yararlanarak
D) Ahmet Vefik Paşa, "Zoraki Tabip" oyunuyla, Moliere'nin bir yapıtını Türkçeye uyarlayarak
E) Abdülhak Hamit, "Sabr ü Sebat" adlı yapıtıyla,
atasözlerimizi bol bol kullanarak
(1978-ÖSYS)
"Gerçek köy ve doğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçeklikle veren 'Karabibik' adlı hikaye ile edebiyatımıza ilk olarak 'iç konuşma' dediğimiz teknik girmiş oluyor."
5. Burada 'iç konuşma' ile anlatılmak istenilen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını verme
B) İki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle
konuşmaları
C) Başkalarının anlayamayacağı bir dille konuşma
D) İki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları imlerle (işaretlerle) konuşma
E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine
konuşma
(1979-ÖSYS)
6. Nabizade Nazım'ın Karabibik adlı eseri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatımızda Realizmin başarılı bir örneğidir.
B) Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
C) Romandan çok, uzun hikâye özelliklerine sahiptir.
D) Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış başarılı ilk eserdir.
E) İlk psikolojik roman örneğidir.
(1987-ÖSYS)
TANZİMAT EDEBİYATI
ÇIKMIŞ SORULAR-1
7-Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının
karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?
A) Divan şiirindeki ‘parça güzelliği anlayışı yerine,
Tanzimat şairleri konu birliğine ve ‘bütün güzelliğine önem vermişlerdir.
B) Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tanzimatçılar ise halk için yazmayı
amaçlamışlardır.
C) Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir.
D) Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır.
E) Tanzimat nazmında, Divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir.
"Bizde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal'in romanı sadece denemede kaldı. Onunla hemen aynı yıllarda işe başlayan Ahmet Mithat Efendi'nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizmeti inkar edilemez.
Fakat sanat yapıtının ilk koşulu olan biçimden daima yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykırılıkları görmesine, hatta şöyle böyle sürükleyici olaylar bulma yeteneğine karşın yazdıklarına hiçbir hayat sıcaklığı geçiremedi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancılık
sanatına, ancak başkalarının elinde yoğrulduktan sonra mal oldu."
8- Parçada Ahmet Mithat'ın romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir?
A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi amaçlaması
B) Geniş halk kitlelerine okumayı sevdirmesi
C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olması
D) Kimi romanlarında Realizm'in izlerinin bulunması
E) Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine
rastlanması
(1982-ÖSYS)
"Emile Zola'nın, Auguste Comte'un pozitif felsefesinden esinlenen tezli naturalist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız edebiyatını yeni tanıyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler."
9-Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimlerdir?
A) Romantizm: Ahmet Mithat, Namık kemal
B) Klasisizm: Şinasi, Abdülhak Hamit
C) Realizm: Sami Paşazade Sezai, Nabizade Nazım,
Recaizade Mahmut Ekrem
D) Sembolizm: Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim
E) Parnasizm: Tevfik Fikret, Yahya Kemal
(1982-ÖSYS)
10-Aşağıdakilerden hangisi, Ahmet Mithat Efendi ile
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ortak bir yönü değildir?
A) Geniş halk topluluklarına seslenmek
B) Tiyatro, roman, gezi, tarih, anı gibi değişik türlerde eserler vermek
C) Eserlerini, çağlarına göre, konuşma diliyle ve sade bir üslupla yazmak
D) “Toplum için sanat” görüşünü benimsemek
E) Romanlarında, olayın akışını kesen açıklamalara yer vermek
(1986-ÖSYS)
Ziya Paşa’ya karşı bir kırgınlığı vardı; biraz da bu
kırgınlığın etkisiyle olacak Harabatın çıkışını iyi
karşılamadı. Birinci cildi için Tahrib-i Harabat’ı, ikincisi için de Takip’i yazdı.
11- Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Ahmet Mithat Efendi
D) Abdülhak Hamit