DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
​
(Testin "dinledebiyat.com" adresini kaldırmamak kaydıyla pdf olarak indirilip
çoÄŸaltılmasında sakınca yoktur. Ancak herhangi bir yayın organında yayımlanması yasaktır.)
1- AÅŸağıdaki dizelerin hangisinde özellikle Tanzimat Dönemine özgü bir kavram yoktur?
A) Memleket bitti yine bitmedi hâlâ sen ü ben
Bize bu hâl ile bizden büyük olmaz düÅŸmen
B) OlmuÅŸ insâna taasub bir onulmaz illet
Hüsn-i tedbîrin ile kurtulur andan millet
C) Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin
Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azîmetten
D) Kanı ol gül gülerek geldiÄŸi demler ÅŸimdi
AÄŸlarım hâtıra geldikçe gülüÅŸtüklerimiz
E) Ne efsûnkâr imiÅŸsin âh ey dîdâr-ı hürriyyet
Esîr-i aÅŸkın olduk, gerçi kurtulduk esâretten
(2010-LYS)
2- (I) Tanzimat Dönemi tiyatrosunda çeÅŸitli konular iÅŸlenir. (II) Ä°ÅŸlenilen konular, genellikle toplumsal boyutlu nitelikler taşır. (III) ÖrneÄŸin Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ve Gülnihal adlı yapıtlarında vatan konusu iÅŸlenmiÅŸtir. (IV) Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Teodor Kasap gibi
sanatçılar da tiyatro alanında yapıtlar ortaya koymuÅŸlardır. (V) Bu alanda ürün verenler klasisizm ve romantizm akımlarının
etkisinde kalmıştır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi
yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2010-LYS)
3- --------, Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisan-ı Osmanînin
Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazâtı Åžâmildir” adlı makalesinin
-------- Dönemindeki dil anlayışını belirleyecek düzeyde bir
içeriÄŸi vardır.
Bu cümlede boÅŸ bırakılan yerlere aÅŸağıdakilerden hangileri
sırasıyla getirilmelidir?
A) Namık Kemal’in – Millî Edebiyat
B) Åžinasi’nin – Tanzimat
C) Recaizade Mahmut Ekrem’in – Servet-i Fünûn
D) Tevfik Fikret’in – Fecr-i Âtî
E) Yahya Kemal Beyatlı’nın – Cumhuriyet
(2010-LYS)
​
​
​
4. Gerek sosyal gerekse metafizik konularda yazdığı ÅŸiirlerindeki ahlakçı ve filozofça tutumuyla Ziya PaÅŸa, divan ÅŸiirindeki "hâkimane" ÅŸiirin son temsilcisi ve halk filozofu ünvanını kazanmıştır. Bu tarz ÅŸiirlerinden birçok beyti ve dizesi,
birer atasözü saÄŸlamlığı ve sevimliliÄŸiyle belleklerde yer etmiÅŸtir.
​
Bu parçadaki açıklamaya göre, aÅŸağıda verilenlerden hangisinin Ziya PaÅŸa'ya ait olduÄŸu söylenemez?
A) Ä°drâk-ı meâli bu küçük akla gerekmez
Zirâ bu terâzû o kadar sıkleti çekmez
B) Nâ-merd olayım çarha eÄŸer minnet edersem
Cevrinle senin ben keder etsem mi sanırsın
C) Âyînesi iÅŸtir kiÅŸinin lâfa bakılmaz
Åžahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
D) Pek rengine aldanma felek eski felektir
Zirâ feleÄŸin meÅŸreb-i nâ-sâzı dönektir
E) Ne kaldı ruha teselli şarabdan başka
BoÄŸaz'da üç gecelik mâh-tâbdan baÅŸka
(2011-LYS)
​
​
​
5- "Düzenlemeler" anlamına gelen "Tanzimat", bir bakıma Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun bazı kurumlarıyla Batı'ya yöneliÅŸi demektir. Tanzimat Döneminde Batı'yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaÅŸayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile baÄŸlantılar kurmuÅŸlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Åžinasi'nin birlikte çıkardıkları -------- adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı baÅŸlamış oldu.
Bu parçada boÅŸ bırakılan yere aÅŸağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tercüman-ı Ahval
B) Ceride-i Havadis
C) Takvim-i Vakayi
D) Tercüman-ı Hakikat
E) Tasvir-i Efkâr
(2011-LYS)
​
​
​
​
6- Ä°lk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın belirttiÄŸi gibi "romancı muhayyilesiyle doÄŸmuÅŸ" yazarlar deÄŸildi. Bu türde verdikleri ürünler, ister istemez deneyim eksikliÄŸinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısını da yaşıyorlardı. -------- adlı romanı,
bunun ilk örneÄŸidir.
Bu parçada boÅŸ bırakılan yere aÅŸağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur?
A) Mehmet Rauf'un Eylül
B) Sami PaÅŸazade Sezai'nin SergüzeÅŸt
C) Åžemsettin Sami'nin TaaÅŸÅŸuk-u Talât ve Fitnat
D) Ahmet Mithat Efendi'nin Felatun Bey ile Rakım Efendi
E) Mehmet Murat'ın Turfanda mı Yoksa Turfa mı
(2011-LYS)
B) Zafername
C) Terkibibent
D) Harabat
E) Rüya
(2013-LYS)
​
​
​
7- Onun için edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceÄŸi bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öÄŸreticiliÄŸin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak,
toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
Bu parçada sözü edilen Tanzimat dönemi sanatçısı aÅŸağıdakilerden hangisidir?
A) Åžinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
2011-LYS)
​
​
​
​
8- Konusu bir paÅŸanın oÄŸlu ile bir cariyenin aÅŸk macerası olan --------, o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük konak hayatının Türk romanındaki en baÅŸarılı örneÄŸidir. Sırf cariye olduÄŸu için konak sahibinin oÄŸlu ile
evlenemeyen Dilber'in hayatı anlatılır bu romanda.
Bu parçada boÅŸ bırakılan yere aÅŸağıdaki yapıtlardan hangisi
getirilmelidir?
A) SergüzeÅŸt
B) Zehra
C) Ä°clal
D) Bir Hatıra
E) Zavallı Kız
(2012-LYS)
​
9- Bir eleÅŸtirmenin, Abdülhak Hamit Tarhan'ın
edebiyatımızdaki yerini ve kişiliğini değerlendirirken verdiği aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türk ÅŸiirini BatılılaÅŸtırma konusunda kurallar öne
sürmekten çok, bunları yazdığı ÅŸiirlerle örneklendirme
yolunu seçmiÅŸtir.
B) Tamamıyla klasik bir edebiyat kültürü ile yetiÅŸmiÅŸ;
Tahran’dan döndükten sonra Åžinasi, Namık Kemal ve
Recaizade Mahmut Ekrem'i okumaya başlamış ve ilk
yapıtlarını tiyatro türünde yazmıştır.
C) Batı ÅŸiirine özgü doÄŸa betimlemelerinin bizde ilk
örneklerine onun Sahra adlı yapıtında rastlanır.
D) Hayal gücünün enginliÄŸi, duygularının zenginliÄŸi
yönünden o, Tanzimat sonrası edebiyatımızın lirik
şairleri arasında yer alır.
E) Nağme-i Seher adlı kitapta topladığı ilk şiirlerinde
divan ÅŸiirinden etkilendiÄŸi açıkça görülür.
(2012-LYS)
​
​
​
​
​
​
​
10- AÅŸağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi
öykü ve romanlarının özelliklerinden biri deÄŸildir?
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural
tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.
B) Karakterler; doÄŸal bireyler olmaktan çok, yazarın
çizdiÄŸi, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen
kiÅŸilerdir.
C) Yüzyılın sonuna doÄŸru köy, köylü sorunlarının konu
olarak yer almaya baÅŸladığı görülür.
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı
eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası
adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir.
E) Åžemsettin Sami’nin TaaÅŸÅŸuk-ı Talât ve Fıtnat’ı ilk
romandır, ancak edebî deÄŸer taşıyan ilk roman Namık
Kemal’in Ä°ntibah adlı eseridir.
(2013-LYS)
​
​
​
​
​
​
11- Ziya PaÅŸa’nın Avrupa dönüÅŸü yayımladığı eser,
Tanzimat yazarlarının hiç deÄŸilse yeni edebiyat
kökleÅŸene kadar unutturmaya çalıştıkları divan ÅŸiirini
tekrar diriltebilir düÅŸüncesiyle Namık Kemal
tarafından amansızca tenkit edildi. Eser çıktığı zaman
Magosa’da sürgünde bulunan Namık Kemal,
edebiyatta yenilik yapma yolunda arkadaşı olan Ziya
PaÅŸa’nın, böyle birdenbire güçlükle yapılanları da
yıkabilecek bir eser çıkarmasına haklı olarak içerledi.
Ama bu öfkesini, asabi bir yazı ÅŸeklinde deÄŸil, eserin
yanlışlarını bir bir göstererek saÄŸlam, inandırıcı,
mantığa dayanan güçlü bir eleÅŸtiri hâlinde ortaya
koydu.
Bu parçada Ziya PaÅŸa’nın sözü edilen eseri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Åžiir ve Ä°nÅŸa
B) Zafername
C) Terkibibent
D) Harabat
E) Rüya
(2013-LYS)
​
​
​
​
​
​
​
​
Evet, tarz-ı kadîm-i ÅŸi’ri bozduk, herc ü merc ettik,
Nedir ÅŸi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik
(A. Hamit Tarhan)
12. Bu manzumede geçen “tarz-ı kadîm” ifadesiyle
belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan ÅŸiiri
B) Tanzimat Dönemi ÅŸiiri
C) Halk ÅŸiiri
D) Ä°slamiyet’ten önceki Türk ÅŸiiri