DİNLEDEBİYAT

• Bütün eserler teknik açıdan zayıftırlar.Ancak 2. Tanzimat döneminde teknik konusunda ilerleme kaydedilmiştir.

• Yanlış batılılaşma, kölelik, cariyelik gibi konular duygusal ve acıklı bir tarzda işlenmiştir.

• Yazarlar olayın akışına müdahalede edip açıklamalarda bulunmuş, kişiliğini esere yansıtmışlardır.

• Eserlerde karakter oluşturulamamıştır. Genellikle ya iyi ya da kötü özellik taşıyan tipler kullanılmıştır.

• İyiler eserlerin sonunda mükâfat alırlar, kötüler de cezalarını alırlar.

• Tanzimat ikinci dönemin sanatçıları birinci döneminkilere göre daha başarılı olmuştur.

 

TANZİMAT ROMANINDA İLKLER

​

•  İlk çeviri Roman,Telemak: Tanzimat’a Hazırlık Dönemi, Yusuf Kamil Paşa Fenolon’dan Telemak adlı romanı çevirdi.Bu roman Eski Yunan’dan alınma bir hikayeden yola çıkarak ideal bir devlet adamının nasıl olması gerektiğini işleyen bir yapıttır.

 

• İlk Yerli Roman, Taaşşukı Talat ve Fıtnat: Şemsettin Sami tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanda Talat ve Fıtnat Hanımın sonu hüsranla biten aşkları anlatılır.

 

• İlk Edebi Roman, İntibah : Namık Kemal tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanında kötü karakterli bir kadına tutulan kahramanımız Ali Bey’in  annesi tarafından kurtarılmak istenmesi fakat bunun sonucunda araya intikam hırsının da girmesiyle olayların kötü sonuçlanması anlatılmaktadır.

 

• İlk Tarihi Roman, Cezmi: Namık Kemal tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanında Osmanlı-İran savaşı sırasında Adil Giray’ın İranlılar tarafından esir edilmesinden sonra Hanedan üyesi Perihan ile birbirlerini sevmeleri, Şehriyar isimli diğer hanedan üyesinin kıskançlığı sonucunda Adil Giray ve Perihan’ın ölmesi, Adil Giray’ı kurtarmaya gelmiş olan Cezmi’nin onları aynı mezara defnetmesi anlatılır.

 

• İlk Polisiye Roman, Esrar-ı Cinayat:   Tanzimat’ın 1. Dönem sanatçılarından Ahmet Mithat tarafından yazılan eserde Kalpazan Mustafa isimli şahsın sevdiği kız için insanları öldürüp Avrupa’ya kaçması anlatılır. Gerçekleşen olayları mektupla Tercüman-ı Hakikat gazetesine anlatan Kalpazan Mustafa affa uğrasa da bir kazada ölür. Asıl arka planda her şeye sebep olan kötü karakter Hediye Hanım ise sokaklara düşer ve dilenci olur.

 

• İlk Macera Romanı, Hasan Mellah: Ahmet Mithat’ın eseri olan bu eserde Fas Emirinin oğlu Hasan Mellah’ın Zengin bir gemicinin kızı olan Cuzella’ ya aşkı, kötü karakter Pavlos’un Cuzella’yı kaçırması, Hasan Mellah’ın peşlerinden gitmesi, türlü maceralar sonunda Cuzella’yı kurtarması anlatılır.