google.com, pub-1772441188610312, DIRECT, f08c47fec0942fa0
top of page

  • Bütün eserler teknik açıdan zayıftırlar.Ancak 2. Tanzimat döneminde teknik konusunda ilerleme kaydedilmiştir.

  • Yanlış batılılaşma, kölelik, cariyelik gibi konular duygusal ve acıklı bir tarzda işlenmiştir.

  • Yazarlar olayın akışına müdahalede edip açıklamalarda bulunmuş, kişiliğini esere yansıtmışlardır.

  • Eserlerde karakter oluşturulamamıştır. Genellikle ya iyi ya da kötü özellik taşıyan tipler kullanılmıştır.

  • İyiler eserlerin sonunda mükâfat alırlar, kötüler de cezalarını alırlar.

  • Tanzimat ikinci dönemin sanatçıları birinci döneminkilere göre daha başarılı olmuştur.

 

TANZİMAT ROMANINDA İLKLER

​

  •  İlk çeviri Roman,Telemak: Tanzimat’a Hazırlık Dönemi, Yusuf Kamil Paşa Fenolon’dan Telemak adlı romanı çevirdi.Bu roman Eski Yunan’dan alınma bir hikayeden yola çıkarak ideal bir devlet adamının nasıl olması gerektiğini işleyen bir yapıttır.

 

  • İlk Yerli Roman, Taaşşukı Talat ve Fıtnat: Şemsettin Sami tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanda Talat ve Fıtnat Hanımın sonu hüsranla biten aşkları anlatılır.

 

  • İlk Edebi Roman, İntibah : Namık Kemal tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanında kötü karakterli bir kadına tutulan kahramanımız Ali Bey’in  annesi tarafından kurtarılmak istenmesi fakat bunun sonucunda araya intikam hırsının da girmesiyle olayların kötü sonuçlanması anlatılmaktadır.

 

  • İlk Tarihi Roman, Cezmi: Namık Kemal tarafından Tanzimat’ın 1. Döneminde yayımlanan romanında Osmanlı-İran savaşı sırasında Adil Giray’ın İranlılar tarafından esir edilmesinden sonra Hanedan üyesi Perihan ile birbirlerini sevmeleri, Şehriyar isimli diğer hanedan üyesinin kıskançlığı sonucunda Adil Giray ve Perihan’ın ölmesi, Adil Giray’ı kurtarmaya gelmiş olan Cezmi’nin onları aynı mezara defnetmesi anlatılır.

 

  • İlk Polisiye Roman, Esrar-ı Cinayat:   Tanzimat’ın 1. Dönem sanatçılarından Ahmet Mithat tarafından yazılan eserde Kalpazan Mustafa isimli şahsın sevdiği kız için insanları öldürüp Avrupa’ya kaçması anlatılır. Gerçekleşen olayları mektupla Tercüman-ı Hakikat gazetesine anlatan Kalpazan Mustafa affa uğrasa da bir kazada ölür. Asıl arka planda her şeye sebep olan kötü karakter Hediye Hanım ise sokaklara düşer ve dilenci olur.

 

  • İlk Macera Romanı, Hasan Mellah: Ahmet Mithat’ın eseri olan bu eserde Fas Emirinin oğlu Hasan Mellah’ın Zengin bir gemicinin kızı olan Cuzella’ ya aşkı, kötü karakter Pavlos’un Cuzella’yı kaçırması, Hasan Mellah’ın peşlerinden gitmesi, türlü maceralar sonunda Cuzella’yı kurtarması anlatılır.

 

TANZİMAT'TA ROMAN

TANZİMAT EDEBİYATINDA

ROMAN ÖZELLİKLERİ

  • İlk Köy Romanı, Karabibik: Tanzimat 2. Dönem sanatçısı olan Nabizade Nazım tarafından yazılmıştır. Karabibik antalyalı bir çiftçidir. Öküzleri olmadığı için tarlayı sürmekte zorlanıyordur. Kızını Koca İmam’ın oğluyla evlendirip onun öküzlerini bedava kullanmak ister ama maına erişemez. O da bir Rum tefeciden borç alıp öküz alır. Kızı da eski bir düşmanın oğlu ile evlenir. Hem düşmanlık bittiği  hem de kızının mürüvvetini gördüğü için Karabibik mutludur.

  • İlk Psikolojik Roman Denemesi/ İlk Tezli Roman, Zehra: Nabizade Nazım tarafından yazılmıştır.Kıskanç bir kadının yani Zehra’nın kıskançlığı nedeniyle etrafına ve sonuçta kendisine verdiği zararlar anlatılmaktadır.

  •  

  • İlk Naturalist Roman, ? : Edebiyatımızda nauralist ögeler içeren ilk roman Nabizade Nazım’ın Karabibik Romanı’dır (1889) Ancak bu roman tam anlamı ile naturalist olarak kabul edilmemektedir. Daha çok realist olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle ilk naturalist roman olarak yine Nabizade Nazım’ın Zehra adlı romanı(1894) edebiyat çevrelerinde ilk naturalist roman olarak kabul görür. Ancak bu durum da şüphelidir çünkü Ahmet Mithat’ın Müşehedat romanı(1891)’nın da naturalist olduğu yönünde görüşler var. Tarihi de önce olması sebebi ile bazı kaynaklar Müşehedat’ı ilk naturalistroman olarak görmektedirler.

  •  

  • Sınava hazırlana öğrenciler açısından bu problem olarak görülmemelidir. Çünkü “Aşağıdakilerin hangisinde ilk naturalist romanımızın ismi verilmiştir?” tarzında bir soruda Müşehedat, Zehra ya da Karabibik romanları cevap şıklarında beraber verilemez. En fazla birisi bulunmak zorundadır. Doğru cevap da o şık olur. Aksi takdirde bu üç ya da iki roman bu tür bir sorunun içinde cevap şıklarında beraber bulunurlarsa o soru şüpheli hale gelir.

  • ​

  • Batılılaşmayı İşleyen İlk Roman, Felatun Beyle Rakım Efendi: Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan eserde,Rakım Efendi türlü sıkıntılar içinde büyüyüp kendini yetiştirmiş, Batı kültürünü bilen ama körü körüne özenmeyen bir tiptir. Felatun Bey ise mirasyedi, Batılı gibi görünmek hevesi ile har vurup harman savuran bir kişiliktir.

 

bottom of page