DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
1940-1960
TOPLUMCU GERÇEKÇÄ° ŞİİR ANLAYIÅžI
-
Nazım Hikmet’in edebiyat dünyasından çekilmesi üzerine ondan etkilenen edebiyatçıların Nazım Hikmet çizgisini devam ettirmeleri ile 1940-1960 arası Toplumcu Åžiir anlayışı ortaya çıkmıştır.
​
-
Rıfat Ilgaz, Cahit Irgat, Suat TaÅŸer, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Mehmet BaÅŸaran, Hasan Hüseyin Korkmazgil ve Ahmed Arif adlı sanatçılar bu anlayışta ÅŸiirler yazmışlardır.
​
-
Yoksulluk, siyasi baskılar, faÅŸizm, emperyalizm, kapitalist sömürü gibi konular iÅŸlenmiÅŸtir.
​
-
Bu dönem ÅŸairlerinin ÅŸiirlerinde kendi toplumla ilgili kendi duygu, hayal ve özlemleri önemli yer tutar.
​
-
Bu anlayışta önceki toplumcu anlayış gibi pragmatisttir.
​
-
Åžiirde savunulan bir görüÅŸ olduÄŸu hemen fark edilir.
​
-
Toplumsal kaygı ön plandadır.
​
-
Kolektiflik ÅŸiirlerde önemli yer tutar.
​
-
Dil alıcıyı harekete geçirme iÅŸlevinde kullanılır. Bunun nedeni geniÅŸ kitleleri söylev üslubuyla harekete geçirmektir.
​
​
-
Biçime dikkat etmezler. Ä°çerik önemlidir. Bu nedenle serbest ÅŸiiri kullanırlar.
​
-
Gelecekçilik (Fütürizm) akımından etkilenmiÅŸlerdir.
​
-
Toplumcu Gerçekçiler genel anlamda ideolojik ÅŸiir yazmışlardır.
​
-
Nazım Hikmet üzerinde etkisi olan Mayakovski'nin bu dönem ÅŸairlerinin üzerindeki etkisi hissedilir. Åžiirlerinde görülen paralel, simetrik akışlar ve kırılmalar bunu açıkça gösterir.
​
-
Sanatçının asıl amacı toplumu eÄŸitmek ya da bilgilendirmektir.
​
-
Bu dönem ÅŸiirinin en belirgin özelliklerinden birisi de en sıkıntılı zamanlar için bile bir umut aşılama, insanları motive etme konusunda oldukça baÅŸarılı olunmasıdır.
​
​
​
​
Toplumcu Gerçekçi Anlayıştaki Sanatçılar
Rıfat Ilgaz:
-
İlk şiiri 1927'de Nazikter gazetesinde yayımlandı.
-
Ä°lk kitabı "Yarenlik"i 1943’te yayınladı.
-
Gün ve Cumartesi, Yığın dergilerinde çalıştı, Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek gazetesini çıkardı.
-
Ä°lhan ve Turhan Selçuk’un çıkardığı “DolmuÅŸ” adlı dergi de yazılar yazdı. "Stepne" takma adını kullandı.
-
1961 sonrası Akbaba, Vatan, Yeni Gün gibi yayın organlarında çalıştı.Sınıf yayınlarını kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.
-
80 Ä°htilali sonrası gözaltına alındı. Serbest kalınca Ä°stanbul’da ölümüne kadar kaldı. 1993’te öldü.​
-
Hababam Sınıfı romanı sinemaya uyarlandı.
-
Åžiir, roman, çocuk edebiyatı, tiyatro, köÅŸe yazısı, öykü alanlarına eserleri vardır.
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız - Rıfat Ilgaz ...
​
Cahit IRGAT:
-
​​Tiyatro ve sinema sektöründe aktör olarak çalıştı.
-
​“Geri Dönemezsin” adlı romanı vardır.
-
​Romantik ve egzotik ÅŸiirler yazmıştır. “Cahit Saffet” ismini Varlık dergisinde yayımladığı ÅŸiirlerinde kullanmıştır.
-
​Toplumcu anlayışla sosyal gerçekleri olumsuz bir bakış açısıyla ele almıştır.
-
​Toplumcuların genel anlayışı olan uzun şiir anlayışının dışında kaldı. Kısa şiirleri tercih etti.
-
Åžiir, roman ve anı türünde eserleri vardır.
​
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Cahit Irgat ...
​
Suat TAÅžER
​
-
Ankara Devlet Tiyatrosu'nda oyunculuk, Ankara Radyosu'nda spikerlik yaptı.
-
ÖÄŸretim görevlisi olarak Ege Üniversitesi Tiyatro Bölünde çalıştı.
-
Servetifünun-Uyanış dergisinde ÅŸiirleri yayımlandı.
-
Adımlar, Ataç, Dost, Kaynak, Pınar, Yeditepe, YürüyüÅŸ, Varlık gibi dergilerde ÅŸiirleri yayınlandı.
-
Tiyatro incelemeleri ve eleştirileri yazdı.
-
Åžiirleri önceleri sövlevci tarzda olmasına raÄŸmen sonradan bireyselliÄŸe yöneldi. Åžiirlerinde argo kullandığı görülür, mizahı düÅŸüncelerini aktarmada bir vasıta olarak görür.
-
Şiir, tiyatro inceleme yazıları ile tanınmıştır.
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız -Suat TaÅŸer...
​
Ömer Faruk TOPRAK
-
Servet-i Fünun Uyanış" dergisinde ilk ÅŸiiri yayımlandı. Daha sonra farklı dergilerde ÅŸiirleri yayımlandı.
-
Åžiirlerinde ölçü uyak gibi kurallara uynayı tercih etmiÅŸtir. Önceleri duygusal konuları ele aldı. Sonraları toplumcu gerçekçi konulara yöneldi.
-
SavaÅŸa, sömürüye karşı çıkan ÅŸiirler yazdı.
-
Emekçileri savunan ÅŸiirleri ile öne çıkmıştır.
-
Åžiir, roman, öykü ve anı türünde eserleri vardır.
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Ö. Faruk Toprak ...
​
Arif DAMAR
-
Çanakkale, Gelibolu doÄŸumludur.
-
Asıl adı Ä°brahim Damar’dır.
-
Ankara ve Ä°stanbul'da memur olarak çalıştı.
-
“Yeryüzü Kitabevi”'ni yönetti.
-
Ä°lk ÅŸiiri “Yeni Ä°nsanlık” dergisinde çıktı.
-
Ä°lk kitabı Günden Güne yüzünden yargılanıp beraat etti.
-
Uzun soluklu şiirlerine ağırlıklı olarak toplumsal konuları ele almıştır. Ancak bireysel konuları ele alan şiirleri de vardır.
-
85 yaşında yaşamını yitirdi.
-
Åžiir ve roman türünde eserleri ile tanınır.
​
​​ Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Arif Damar ...
​
Mehmet BAÅžARAN
-
Köy Edebiyatı hareketin ÅŸiirdeki temsilcilerinden biri olan ozan, eÄŸitimci ve yazar.
-
Ä°lk ÅŸiiri Köy Enstitüleri Dergisi’nde yayımlandı.
-
Adam Sanat, Varlık dergilerde şiirleri yayınlandı.
-
Toplumcu düÅŸünceyi direnme ve umut temaları ile iç içe iÅŸledi.
-
27 Haziran 2015 tarihinde öldü.
-
Ahlat Ağacı, Pıtraklı Memleket gibi eserleri ile tanınır.
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Mehmet BaÅŸaran ...
​
Hasan Hüseyin KORKMAZGÄ°L
-
Gazi EÄŸitim Enstitüsü'nü bitirip öÄŸretmenliÄŸe baÅŸladı.
-
Siyasi nedenlerle öÄŸretmenlikten atıldı.
-
Sivas'ta arzuhalcilik, tabela ve portre ressamlığı, inÅŸaat iÅŸçiliÄŸi yaptı.
-
Akis ve Forum dergilerinde çalıştı.
-
Ä°lk ÅŸiiri Dost dergisinde çıktı.
-
Hikayeleri mizahi özellik gösterir.
-
1984’te ölmüÅŸtür.
-
Åžiir , mizahi hikaye, gezi yazısı ve çocuk edebiyatı alanlarında eserleri vardır.
​
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- H. H. Korkmazgil ...
​
Ahmed ARÄ°F
-
Diyarbakır doğumludur.​​
-
Ankara Dil, Tarih ve CoÄŸrafya Fakültesi Felsefe bölümünde okumuÅŸtur.​​
-
Siyasi sebeplerle tutuklandığı için 2 kez öÄŸrenimine ara verdi.​​
-
Ankara gazetesinde çalıştı.​​
-
Ä°nkılapçı Gençlik, Yeryüzü, Beraber, SeçilmiÅŸ Hikayeler, Yeni Ufuklar, Papirüs dergilerinde ÅŸiirleri yayımlandı.​​
-
Åžiirleri toplumcu çizgidedir. Anadolu ve hak, isyan kavramları ÅŸiirlerinin baÅŸlıca temasını oluÅŸturur.​​
-
Özgün, akıcı ve sade bir tarzı vardır. Lirizmi baÅŸarıyla kullanır.​​
-
Bestelenen birçok ÅŸiiri vardır.​​
-
2 Haziran 1991’de Ankara’da öldü.
-
HAsretinden Prangalar Eskittim, Yalnız Değiliz, Ay Karanlık gibi şiirleri ile tanınmıştır.
​
​​