google.com, pub-1772441188610312, DIRECT, f08c47fec0942fa0 Toplumcu Åžiir (1940-1960) I dinledebiyat
top of page

1940-1960

TOPLUMCU GERÇEKÇÄ° ŞİİR ANLAYIÅžI

  • Nazım Hikmet’in edebiyat dünyasından çekilmesi üzerine ondan etkilenen edebiyatçıların Nazım Hikmet çizgisini devam ettirmeleri ile 1940-1960 arası Toplumcu Åžiir anlayışı ortaya çıkmıştır.

​

  • Rıfat Ilgaz, Cahit Irgat, Suat TaÅŸer, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Mehmet BaÅŸaran, Hasan Hüseyin Korkmazgil ve Ahmed Arif adlı sanatçılar bu anlayışta ÅŸiirler yazmışlardır.

​

  • Yoksulluk, siyasi baskılar, faÅŸizm, emperyalizm, kapitalist sömürü gibi konular iÅŸlenmiÅŸtir.

​

  • Bu dönem ÅŸairlerinin ÅŸiirlerinde kendi toplumla ilgili kendi duygu, hayal ve özlemleri önemli yer tutar.

​

  • Bu anlayışta önceki toplumcu anlayış gibi pragmatisttir.

​

  • Åžiirde savunulan bir görüÅŸ olduÄŸu hemen fark edilir.

​

  • Toplumsal kaygı ön plandadır.

​

  • Kolektiflik ÅŸiirlerde önemli yer tutar.

​

  • Dil alıcıyı harekete geçirme iÅŸlevinde kullanılır. Bunun nedeni geniÅŸ kitleleri söylev üslubuyla harekete geçirmektir.

​

​

  • Biçime dikkat etmezler. Ä°çerik önemlidir. Bu nedenle serbest ÅŸiiri kullanırlar.

​

  • Gelecekçilik (Fütürizm) akımından etkilenmiÅŸlerdir.

​

  • Toplumcu Gerçekçiler genel anlamda ideolojik ÅŸiir yazmışlardır.

​

  • Nazım Hikmet üzerinde etkisi olan Mayakovski'nin bu dönem ÅŸairlerinin üzerindeki etkisi hissedilir. Åžiirlerinde görülen paralel, simetrik akışlar ve kırılmalar bunu açıkça gösterir. 

​

  • Sanatçının asıl amacı toplumu eÄŸitmek ya da bilgilendirmektir.

​

  • Bu dönem ÅŸiirinin en belirgin özelliklerinden birisi de en sıkıntılı zamanlar için bile bir umut aşılama, insanları motive etme konusunda oldukça baÅŸarılı olunmasıdır.

​

​

​

​

Toplumcu Gerçekçi Anlayıştaki Sanatçılar

 

Rıfat Ilgaz: 

  •  Ä°lk ÅŸiiri 1927'de  Nazikter gazetesinde yayımlandı.

  • Ä°lk kitabı "Yarenlik"i 1943’te yayınladı.

  • Gün ve Cumartesi, Yığın dergilerinde çalıştı, Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek gazetesini çıkardı.

  • Ä°lhan ve Turhan Selçuk’un çıkardığı  “DolmuÅŸ” adlı dergi de yazılar yazdı.  "Stepne" takma adını kullandı.

  • 1961  sonrası Akbaba, Vatan, Yeni Gün gibi yayın organlarında çalıştı.Sınıf yayınlarını kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.

  • 80 Ä°htilali sonrası gözaltına alındı. Serbest kalınca Ä°stanbul’da ölümüne kadar kaldı. 1993’te öldü.​

  • Hababam Sınıfı romanı sinemaya uyarlandı. 

  • Åžiir, roman, çocuk edebiyatı, tiyatro, köÅŸe yazısı, öykü alanlarına eserleri vardır. 

​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız - Rıfat Ilgaz ...

​

Cahit IRGAT: 

  • ​​Tiyatro ve sinema sektöründe aktör olarak çalıştı.

  • ​“Geri Dönemezsin” adlı romanı vardır.

  • ​Romantik ve egzotik ÅŸiirler yazmıştır. “Cahit Saffet” ismini Varlık dergisinde yayımladığı ÅŸiirlerinde kullanmıştır.  

  • ​Toplumcu anlayışla  sosyal gerçekleri olumsuz bir bakış açısıyla ele almıştır.

  • ​Toplumcuların genel anlayışı olan uzun ÅŸiir anlayışının dışında kaldı. Kısa ÅŸiirleri tercih etti.

  • Åžiir, roman ve anı türünde eserleri vardır. 

​

​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Cahit Irgat ...

​

Suat TAÅžER

​

  • Ankara Devlet Tiyatrosu'nda oyunculuk, Ankara Radyosu'nda spikerlik yaptı.

  • ÖÄŸretim görevlisi olarak Ege Üniversitesi Tiyatro Bölünde çalıştı.

  • Servetifünun-Uyanış dergisinde ÅŸiirleri yayımlandı.

  • Adımlar, Ataç, Dost, Kaynak, Pınar, Yeditepe, YürüyüÅŸ, Varlık gibi dergilerde ÅŸiirleri yayınlandı.

  • Tiyatro incelemeleri ve eleÅŸtirileri yazdı.

  • Åžiirleri önceleri sövlevci tarzda olmasına raÄŸmen sonradan bireyselliÄŸe yöneldi. Åžiirlerinde argo kullandığı görülür, mizahı düÅŸüncelerini aktarmada bir vasıta olarak görür.

  • Åžiir, tiyatro inceleme yazıları ile tanınmıştır.

​

 Ayrıntılı bilgi için tıklayınız -Suat TaÅŸer...

​

Ömer Faruk TOPRAK

  • Servet-i Fünun Uyanış" dergisinde ilk ÅŸiiri yayımlandı. Daha sonra farklı dergilerde ÅŸiirleri yayımlandı.

  • Åžiirlerinde  ölçü uyak gibi kurallara uynayı tercih etmiÅŸtir. Önceleri duygusal konuları ele aldı. Sonraları toplumcu gerçekçi konulara yöneldi.

  • SavaÅŸa, sömürüye karşı çıkan ÅŸiirler yazdı.

  • Emekçileri savunan ÅŸiirleri ile öne çıkmıştır.

  •  Åžiir, roman, öykü ve anı türünde eserleri vardır.

​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Ö. Faruk Toprak ...

​

Arif DAMAR

  • Çanakkale, Gelibolu doÄŸumludur.

  • Asıl adı Ä°brahim Damar’dır.

  • Ankara ve Ä°stanbul'da memur olarak çalıştı.

  • “Yeryüzü Kitabevi”'ni yönetti.

  • Ä°lk ÅŸiiri “Yeni Ä°nsanlık” dergisinde çıktı.

  • Ä°lk kitabı Günden Güne yüzünden yargılanıp beraat etti.

  • Uzun soluklu ÅŸiirlerine  ağırlıklı olarak toplumsal konuları ele almıştır. Ancak bireysel konuları ele alan ÅŸiirleri de vardır.

  • 85 yaşında yaÅŸamını yitirdi.

  • Åžiir ve roman türünde eserleri ile tanınır. 

​

​​ Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Arif Damar ...

​

Mehmet BAÅžARAN

  • Köy Edebiyatı hareketin ÅŸiirdeki temsilcilerinden biri olan ozan, eÄŸitimci ve yazar.

  • Ä°lk ÅŸiiri Köy Enstitüleri Dergisi’nde yayımlandı. 

  •  Adam Sanat, Varlık dergilerde ÅŸiirleri yayınlandı. 

  • Toplumcu düÅŸünceyi direnme ve umut temaları ile iç içe iÅŸledi. 

  •  27 Haziran 2015 tarihinde öldü. 

  • Ahlat AÄŸacı, Pıtraklı Memleket gibi eserleri ile tanınır. 

​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Mehmet BaÅŸaran ...

​

Hasan Hüseyin KORKMAZGÄ°L

  • Gazi EÄŸitim Enstitüsü'nü bitirip öÄŸretmenliÄŸe baÅŸladı.

  • Siyasi nedenlerle öÄŸretmenlikten atıldı.

  • Sivas'ta arzuhalcilik, tabela ve portre ressamlığı, inÅŸaat iÅŸçiliÄŸi yaptı.

  • Akis ve Forum dergilerinde çalıştı.  

  • Ä°lk ÅŸiiri Dost dergisinde çıktı.

  • Hikayeleri mizahi özellik gösterir.

  • 1984’te ölmüÅŸtür.

  • Åžiir , mizahi hikaye, gezi yazısı ve çocuk edebiyatı alanlarında eserleri vardır. 

 

​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- H. H. Korkmazgil ...

​

Ahmed ARÄ°F

  • Diyarbakır doÄŸumludur.​​

  •  Ankara Dil, Tarih ve CoÄŸrafya Fakültesi Felsefe bölümünde okumuÅŸtur.​​

  • Siyasi sebeplerle tutuklandığı için 2 kez öÄŸrenimine ara verdi.​​

  • Ankara gazetesinde çalıştı.​​

  • Ä°nkılapçı Gençlik, Yeryüzü, Beraber, SeçilmiÅŸ Hikayeler, Yeni Ufuklar, Papirüs dergilerinde ÅŸiirleri yayımlandı.​​

  • Åžiirleri toplumcu çizgidedir. Anadolu ve hak, isyan  kavramları ÅŸiirlerinin baÅŸlıca temasını oluÅŸturur.​​

  • Özgün, akıcı ve sade bir tarzı vardır. Lirizmi baÅŸarıyla kullanır.​​

  • Bestelenen birçok ÅŸiiri vardır.​​

  • 2 Haziran 1991’de Ankara’da öldü. 

  • HAsretinden Prangalar Eskittim, Yalnız DeÄŸiliz, Ay Karanlık gibi ÅŸiirleri ile tanınmıştır.  

​

​​

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Ahmed Arif ...

bottom of page