DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
1940-1960
TOPLUMCU GERÇEKÇİ ŞİİR ANLAYIŞI
-
Nazım Hikmet’in edebiyat dünyasından çekilmesi üzerine ondan etkilenen edebiyatçıların Nazım Hikmet çizgisini devam ettirmeleri ile 1940-1960 arası Toplumcu Şiir anlayışı ortaya çıkmıştır.
-
Rıfat Ilgaz, Cahit Irgat, Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Mehmet Başaran, Hasan Hüseyin Korkmazgil ve Ahmed Arif adlı sanatçılar bu anlayışta şiirler yazmışlardır.
-
Yoksulluk, siyasi baskılar, faşizm, emperyalizm, kapitalist sömürü gibi konular işlenmiştir.
-
Bu dönem şairlerinin şiirlerinde kendi toplumla ilgili kendi duygu, hayal ve özlemleri önemli yer tutar.
-
Bu anlayışta önceki toplumcu anlayış gibi pragmatisttir.
-
Şiirde savunulan bir görüş olduğu hemen fark edilir.
-
Toplumsal kaygı ön plandadır.
-
Kolektiflik şiirlerde önemli yer tutar.
-
Dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır. Bunun nedeni geniş kitleleri söylev üslubuyla harekete geçirmektir.
-
Biçime dikkat etmezler. İçerik önemlidir. Bu nedenle serbest şiiri kullanırlar.
-
Gelecekçilik (Fütürizm) akımından etkilenmişlerdir.
-
Toplumcu Gerçekçiler genel anlamda ideolojik şiir yazmışlardır.
-
Nazım Hikmet üzerinde etkisi olan Mayakovski'nin bu dönem şairlerinin üzerindeki etkisi hissedilir. Şiirlerinde görülen paralel, simetrik akışlar ve kırılmalar bunu açıkça gösterir.
-
Sanatçının asıl amacı toplumu eğitmek ya da bilgilendirmektir.
-
Bu dönem şiirinin en belirgin özelliklerinden birisi de en sıkıntılı zamanlar için bile bir umut aşılama, insanları motive etme konusunda oldukça başarılı olunmasıdır.
Toplumcu Gerçekçi Anlayıştaki Sanatçılar
Rıfat Ilgaz:
-
İlk şiiri 1927'de Nazikter gazetesinde yayımlandı.
-
İlk kitabı "Yarenlik"i 1943’te yayınladı.
-
Gün ve Cumartesi, Yığın dergilerinde çalıştı, Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek gazetesini çıkardı.
-
İlhan ve Turhan Selçuk’un çıkardığı “Dolmuş” adlı dergi de yazılar yazdı. "Stepne" takma adını kullandı.
-
1961 sonrası Akbaba, Vatan, Yeni Gün gibi yayın organlarında çalıştı.Sınıf yayınlarını kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.
-
80 İhtilali sonrası gözaltına alındı. Serbest kalınca İstanbul’da ölümüne kadar kaldı. 1993’te öldü.
-
Hababam Sınıfı romanı sinemaya uyarlandı.
-
Şiir, roman, çocuk edebiyatı, tiyatro, köşe yazısı, öykü alanlarına eserleri vardır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız - Rıfat Ilgaz ...
Cahit IRGAT:
-
Tiyatro ve sinema sektöründe aktör olarak çalıştı.
-
“Geri Dönemezsin” adlı romanı vardır.
-
Romantik ve egzotik şiirler yazmıştır. “Cahit Saffet” ismini Varlık dergisinde yayımladığı şiirlerinde kullanmıştır.
-
Toplumcu anlayışla sosyal gerçekleri olumsuz bir bakış açısıyla ele almıştır.
-
Toplumcuların genel anlayışı olan uzun şiir anlayışının dışında kaldı. Kısa şiirleri tercih etti.
-
Şiir, roman ve anı türünde eserleri vardır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Cahit Irgat ...
Suat TAŞER
-
Ankara Devlet Tiyatrosu'nda oyunculuk, Ankara Radyosu'nda spikerlik yaptı.
-
Öğretim görevlisi olarak Ege Üniversitesi Tiyatro Bölünde çalıştı.
-
Servetifünun-Uyanış dergisinde şiirleri yayımlandı.
-
Adımlar, Ataç, Dost, Kaynak, Pınar, Yeditepe, Yürüyüş, Varlık gibi dergilerde şiirleri yayınlandı.
-
Tiyatro incelemeleri ve eleştirileri yazdı.
-
Şiirleri önceleri sövlevci tarzda olmasına rağmen sonradan bireyselliğe yöneldi. Şiirlerinde argo kullandığı görülür, mizahı düşüncelerini aktarmada bir vasıta olarak görür.
-
Şiir, tiyatro inceleme yazıları ile tanınmıştır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız -Suat Taşer...
Ömer Faruk TOPRAK
-
Servet-i Fünun Uyanış" dergisinde ilk şiiri yayımlandı. Daha sonra farklı dergilerde şiirleri yayımlandı.
-
Şiirlerinde ölçü uyak gibi kurallara uynayı tercih etmiştir. Önceleri duygusal konuları ele aldı. Sonraları toplumcu gerçekçi konulara yöneldi.
-
Savaşa, sömürüye karşı çıkan şiirler yazdı.
-
Emekçileri savunan şiirleri ile öne çıkmıştır.
-
Şiir, roman, öykü ve anı türünde eserleri vardır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Ö. Faruk Toprak ...
Arif DAMAR
-
Çanakkale, Gelibolu doğumludur.
-
Asıl adı İbrahim Damar’dır.
-
Ankara ve İstanbul'da memur olarak çalıştı.
-
“Yeryüzü Kitabevi”'ni yönetti.
-
İlk şiiri “Yeni İnsanlık” dergisinde çıktı.
-
İlk kitabı Günden Güne yüzünden yargılanıp beraat etti.
-
Uzun soluklu şiirlerine ağırlıklı olarak toplumsal konuları ele almıştır. Ancak bireysel konuları ele alan şiirleri de vardır.
-
85 yaşında yaşamını yitirdi.
-
Şiir ve roman türünde eserleri ile tanınır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Arif Damar ...
Mehmet BAŞARAN
-
Köy Edebiyatı hareketin şiirdeki temsilcilerinden biri olan ozan, eğitimci ve yazar.
-
İlk şiiri Köy Enstitüleri Dergisi’nde yayımlandı.
-
Adam Sanat, Varlık dergilerde şiirleri yayınlandı.
-
Toplumcu düşünceyi direnme ve umut temaları ile iç içe işledi.
-
27 Haziran 2015 tarihinde öldü.
-
Ahlat Ağacı, Pıtraklı Memleket gibi eserleri ile tanınır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- Mehmet Başaran ...
Hasan Hüseyin KORKMAZGİL
-
Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirip öğretmenliğe başladı.
-
Siyasi nedenlerle öğretmenlikten atıldı.
-
Sivas'ta arzuhalcilik, tabela ve portre ressamlığı, inşaat işçiliği yaptı.
-
Akis ve Forum dergilerinde çalıştı.
-
İlk şiiri Dost dergisinde çıktı.
-
Hikayeleri mizahi özellik gösterir.
-
1984’te ölmüştür.
-
Şiir , mizahi hikaye, gezi yazısı ve çocuk edebiyatı alanlarında eserleri vardır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız- H. H. Korkmazgil ...
Ahmed ARİF
-
Diyarbakır doğumludur.
-
Ankara Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Felsefe bölümünde okumuştur.
-
Siyasi sebeplerle tutuklandığı için 2 kez öğrenimine ara verdi.
-
Ankara gazetesinde çalıştı.
-
İnkılapçı Gençlik, Yeryüzü, Beraber, Seçilmiş Hikayeler, Yeni Ufuklar, Papirüs dergilerinde şiirleri yayımlandı.
-
Şiirleri toplumcu çizgidedir. Anadolu ve hak, isyan kavramları şiirlerinin başlıca temasını oluşturur.
-
Özgün, akıcı ve sade bir tarzı vardır. Lirizmi başarıyla kullanır.
-
Bestelenen birçok şiiri vardır.
-
2 Haziran 1991’de Ankara’da öldü.
-
HAsretinden Prangalar Eskittim, Yalnız Değiliz, Ay Karanlık gibi şiirleri ile tanınmıştır.