DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
CUMHURİYET EDEBİYATINDA
SERBEST ŞİİR VE TOPLUMCU ŞİİR
-
Siyasal ve toplumsal hareketlere bağlı olarak gelişen toplumcu şiir, toplumu ve toplumun sorunlarını işler.
-
Toplumcu şairler duygularını ve düşüncelerini ifade etmede daha kolay olan serbest şiiri kullanmayı tercih etmişlerdir.
-
Serbest şiir belirlenmiş bir ölçü ve kafiye düzenine uymadan duygu ve düşünceleri akıcı bir şekilde mısralarla vermeye denir. Ölçü ve kafiyeye pek uyulmadığından ahenk daha çok ses oyunları olan asonans ve aliterasyon ile yapılır.
-
Serbest üç şekilde kendini gösterir:
-
Ölçülü- kafiyeli Serbest Şiir: Bu tür şiirde mısra uzunluğu tek kelimeye kadar düşüm diğerlerinde artabilir. Ancak mısra sonları kafiyeli ve ölçüde de aruzdan yararanılır. Ahmet Haşim’in bu tür şiirleri vardır.
-
Ölçüsüz-Kafiyeli Serbest Şiir: Mısra sonlarında kafiye bulunur ancak mısraların belirgin bir ölçüsü yoktur. Orhan Veli bu tarz şiirler yazmıştır.
-
Ölçüsüz- Kafiyesiz Şiir: Bu tarz şiirlerde ne ölçü ne de mısra sonunda belirgin bir kafiye düzeni vardır. Orhan Veli ve Sait Faik Abasıyanık’ın bu tür şiirleri vardır.
-
Toplumcu şiirlerde pragmatizm etkilidir ve düşünsel arka planında Marksizm vardır. Bu da şiirde kollektivizmi ortaya çıkarır.
-
Şiirde bir görüş dile getirilir ve o görüş aynı görüşteki zıt görüşlere karşı savunulur. Bu tür şiirlere aynı zamanda tezli şiir de denilir.
-
Amaç toplumu yönlendirmek olduğundan toplumsal kaygı söz konusudur.
-
Şiirler daha çok söylev üslubundadır ve dil “ alıcıyı harekete geçirme” işlevindedir.
-
Saf şiir anlayışının aksine biçime önem vermezler. Biçim, kafiye, ölçü önemli değildir. Önemli olan içeriktir.
-
Bu tarz şairlerde fütürizm akımının etkileri görülür. ( Fütürizm akımı için tıklayınız.)
-
Sanatı her türlü din ve töre anlayıştan koparma düşüncesi hakimdir.
Toplumcu Şiir Alanında Kendini Tanıtmış Sanatçılar:
(Ayrıntılı bilgi için Şairin İsmine Tıklayınız.)