DİNLEDEBİYAT

1 Aşağıdakilerden hangisi yazınsal değer taşıyan bir yapıtın popüler yapıtlardan farkları arasında sayılamaz?

 

A)    Tek boyutlu bakış açısı yerini çok boyutluluğa bırakır.

B)    Biçim ve içerik yönünden kolay anlaşılır olma amacı güdülmez.

C)    Değişik yorumlara açık olma niteliği taşıyabilir.

D)    Anlatılanların büyük ölçüde günlük yaşamdan kesitler ve esintiler taşıması düşünülür.

E)    Her düzeyden okura seslenme yönsemesinden kaçınılır.

 

 

 

 

 

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde şiirsellik daha sınırlıdır?

 

A)    Deniz engin bir sudur, tuzlu, yeşil, dalgalı Kenarlarını süsler bazen küçük bir yalı

B)    Ellerim takılırken rüzgârların saçına Asıldı arabamız bir dağın yamacına

C)    Bir cümbüştür kopsa da gece yakamozlarda Münzevi balıklarız aynı kavanozlarda…

D)    Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? Benim mi Allahım bu çizgili yüz?

E)    Bir göz gibi süzüyor beni camdan gece, Dönüyor etrafımda bir sürü kambur cüce

 

 

 

 

 

3.   Bir kâsedir alev dolu gönlüm yana yana

Men tâ senin yanında dahi hasretem sana

Yaşlar dökende söndüremez âteşimi su

Sunsan elinle kanımı içsem kana kana

​

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

 

A)    Divan şiirine özgü benzetmelerden yararlanılmıştır.

B)    Tezat sanatına başvurulmuştur.

C)    Abartmaya başvurulmuştur.

D)    Yinelemelere yer verilmiştir.

E)    Didaktik bir boyut taşımaktadır.

 

 

 

 

 

4.   Gül gülse dâim ağlasa bülbül aceb degül

Zîrâ kimine ağla demişler kimine gül

​

Aşağıdakilerden hangisinde kullanılan uyak türü yukarıda verilen beyittekiyle aynıdır?

 

A) Onlar, o hiçbir şeyden yapılmamış adamlar

Üşümüş, yorgun ve bütün gün adres soranlar

B) Göz seni görmeli ağız seni söylemeli

Bütün deniz kıyılarında seni beklemeli

C) Derdim var beller gibi

Söylemem eller gibi

D) Zannetme ki şöyle böyle bir söz

Gel sen dahi söyle böyle bir söz

E) Yalnız atlar yıkılır düzlerde suya özlemlerinden

Bir ben miyim yalnızlığa yenilen sen, sen, sen

 

 

​

5.   Gazete ve dergilerin belli sütunlarında yayımlanan, konusunu güncel, siyasi, toplumsal, kültürel olaylardan ve durumlardan seçen, bunları kanıtlama kaygısı gütmeden işleyen, kısa oylumlu, yoğun anlatımlı bir yazı türüdür —-. Güncel bir olayın kişisel görüşe bağlanarak canlı ve çarpıcı bir dille anlatılmasını gerektirir. Anlatım ve dil ustalığının yanı sıra zengin bir bilgi ve kültür birikimi ister.

​

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

 

A)    röportaj

B)    fıkra

C)    eleştiri

D)    makale

E)    günlük

 

 

 

6.   Aşağıdakilerin hangisinde konuşmacı, dinleyicileri etkilemek amacıyla yeri geldikçe özellikle duygusal ve coşkusal bir söyleme başvurur?

 

A)    Sempozyum

B)    Panel

C)    Söylev

D)    Forum

E)    Münazara

 

 

​

 

 

7.   Aşağıdaki yapıtlardan hangisinde “Tağ tağka kavuşmas, kişi kişige kavuşur.” sözü ve açıklaması bulunabilir?

 

A)    Divan-ı Hikmet

B)    Atebetü’l-Hakayık

C)    Kutadgu Bilig

D)    Divanü Lügâti’t-Türk

E)    Risaletü’n-Nushiyye

 

 

8.   I. Ovanın yeşili göğün mavisi

Ve mimarilerin en ilahîsi

Bir zafer müjdesi burada her isim:

Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim

Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın

Hâlâ bu taşlarda gülen rüyanın.

Güvercin bakışlı sessizlik bile

Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle.

 

II. Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar

Unutuşun o tunç kapısını zorlar

Ve ruh, atılan oklarla delik deşik;

İşte, doğduğun eski evdesin birden,

Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven,

Susmuş ninnilerle gıcırdıyor beşik

Ve cümle yitikler, mağluplar, mahzunlar…

​

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen şiirlerin ortak özelliği değildir?

 

A)    Aynı uyak örgüsünü kullanma

B)    İmgelere yer verme

C)    Bentlerle yazılma

D)    Çağrışımlar içerme

E)    Söz sanatlarından yararlanma

​

 

9.   Halk edebiyatına özgü aşağıda verilen terimlere ilişkin tanımların hangisi yanlıştır?

​

A) “İlahi”, özel bir ezgiyle okunan, Tanrı’ya övgü ve yakarma amacıyla söylenen şiir türüdür.

B) “Koçaklama”, dağ, at, yayla gibi doğayla ilgili varlıkları ve sevgiliyi övüp yüceltmek için söylenen şiir türüdür.

C) “Mâni”, genellikle dört dizeli, yedili hece ölçüsüyle oluşturulan, uyakları “aaba” dizilişinde olan ve başta aşk olmak üzere çeşitli konularda söylenen şiir türüdür.

D) “Semai”, sekizli hece ölçüsüyle ya da aruzla yazılan ve sevgi, doğa, güzellik gibi konuların işlendiği şiir türüdür.

E) “Koşma”, ayrılık, aşk ve doğa konuları üzerinde on birli hece ölçüsüyle ve değişik uyak düzenleriyle kurulup saz eşliğinde söylenen, sekiz dörtlükten oluşan, lirik şiir türüdür.

 

 

10. I. Gülşehrî      II. Nefî     III. Şeyh Galip     IV. Fuzuli Aşağıdaki yapıtlardan hangisi yukarıda verilen sanatçılardan birine ait değildir?

 

A)    Siham-ı Kaza      

B)    Mantıku’t-Tayr    

C)    Hayriyye

D)    Hüsn ü Aşk      

E)    Şikâyetname

 

 

11. I. Heşt Behişt    II. Sefaretname-i Fransa  

III. Mecalisü’n-Nefais  IV. Tezkiretü’ş-Şuara   V. Makalat

Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır?

 

A)    I., II., III.       B)    I., III., IV.        C)    II., III., V.

 

D)    II., IV., V.                               E)    III., IV., V.

 

 

12.   Aşağıdaki parçaların hangisinde yazınsal bir söylem vardır?

​

A) Her kuşak, kendinden sonraki kuşakta eğitim düzeyinin düşmesinden endişe duyar. Sümer Uygarlığından kalma, insanlık tarihinin en eski metinlerinden biri sayılan 4000 yıllık kısa bir metin, gençlerin önceki kuşağa kıyasla çok cahil olmasından yakınıyor.

 

B) Sağlıklı insanlardaki motor beceriler neredeyse kusursuzdur. Bu yüzden bisiklet sürme, buzda kayma, kayak yapma, ip atlama, otomobil kullanma gibi beceriler bir kez edinildikten sonra bir daha yitirilmez. On yıl ara verdiğimizde bile pek çaba harcamaksızın bunları tekrar kazanabiliriz.

 

C) Bitkiler dünyasında ilginç benzerliklere rastlanabilir. Söz gelimi “ginseng” ve “adamotu” insan şeklini andırır. Bazı kestane filizlerinde gülümseyen yüz görmek olasıdır. Kulak mantarı, gerçekten de kulağa benzeyen bir yapıdadır.

 

D) Eski kültürlere ait halk öyküleri hemen herkesçe bilinen ögeler içerirdi. Örneğin yılın belli bir gününde hangi yıldız kümelerinin yükseleceği, birbirine kavuşan sevgililer düşünülerek anımsanabilirdi. Göğün tanınması, ekim yapmak ve ekin toplamak için gerekli olduğundan, bu tür öykülerin uygulamadaki değeri büyüktü.

 

E) Turna katarları geçiyordu gölün üstünden gölgeleri maviye düşerek. Van Gölü günün her anında bir renk cümbüşüyle yunup arınıyordu. Sanki göl bir anda som turuncuya kesmiş, bir turuncu şimşek gün döngüsünden girmiş gün batısından çıkmış.

​

​

 13. I. Sebk-i Hindî

      II. Mahallîleşme Akımı

     III. Süslü Nesir

​

Aşağıda verilen divan edebiyatı sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?

 

A) Nergisî                     

B) Neşati                      

C) Nedim

D) Necati              

E) Enderunlu Vasıf

 

 

 

 

14 Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla ünlenmemiştir?

 

A)    Fuzuli – Gazel

B)    Nedim – Şarkı

C)    Baki – Mesnevi

D)    Ziya Paşa – Terkibibent

E)    Nefî – Kaside

 

 

​

 

 

15.. Gerek sosyal gerekse metafizik konularda yazdığı şiirlerindeki ahlakçı ve filozofça tutumuyla Ziya Paşa, divan şiirindeki “hakimane” şiirin son temsilcisi ve halk filozofu unvanını kazanmıştır. Bu tarz şiirlerinden birçok beyti ve dizesi, birer atasözü sağlamlığı ve sevimliliğiyle belleklerde yer etmiştir.

​

Bu parçadaki açıklamaya göre, aşağıda verilenlerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez?

​

A) İdrâk-i meâlî bu küçük akla gerekmez

Zîrâ bu terâzû o kadar sıkleti çekmez

B) Nâ-merd olayım çarha eğer minnet edersem

Cevrinle senin ben keder etsem mi sanırsın

C) Âyînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz

Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde

D) Pek rengine aldanma felek eski felektir

Zîrâ feleğin meşreb-i nâ-sâzı dönektir

E) Ne kaldı rûha teselli şarâbdan başka

Boğaz’da üç gecelik mâh-tâbdan başka

 

 

 

16. “Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları —- adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.

​

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

 

A)    Tercüman-ı Ahval

B)    Ceride-i Havadis

C)    Takvim-i Vakayi

D)    Tercüman-ı Hakikat

E)    Tasvir-i Efkâr

 

 

​

17.   İlk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın belirttiği gibi “romancı muhayyilesiyle doğmuş” yazarlar değildi. Bu türde verdikleri ürünler, ister istemez deneyim eksikliğinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısını da yaşıyorlardı. —- adlı romanı, bunun ilk örneğidir.

​

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur?

 

A)    Mehmet Rauf’un Eylül

B)    Sami Paşazade Sezai’nin Sergüzeşt

C)    Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat

D)    Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Beyle Rakım Efendi

E)    Mehmet Murat’ın Turfanda mı Yoksa Turfa mı

 

​

 

​

18. Namık Kemal, (I)Zavallı Çocuk’ta, genç bir kızın kendisinden oldukça yaşlı biriyle görücü yoluyla evlendirilmesine karşı çıkışını; (II)Akif Bey’de, vatan sevgisinin kişisel mutluluktan önce geldiğini; (III)Gülnihal’de, baskıya karşı duyduğu tepkiyi; (IV)Cezmi’de, Kırım Hanı Adil Giray’ın yaşamını; (V)Celalettin Harzemşah’ta İslam birliği düşüncesini anlatır.

Bu parçada Namık Kemal’in numaralanmış yapıtlarından hangisi tür bakımından ötekilerden farklıdır?

 

A) I.    B) II.               C) III.             D) IV.                E) V.

 

 

​

​

​

19.   Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.

​

Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

​

A)    Şinasi

B)    Ahmet Mithat Efendi

C)    Abdülhak Hamit Tarhan

D)    Muallim Naci

E)    Recaizade Mahmut Ekrem