DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
MASAL- FABL
​
Masal
​
Belirli olmayan bir zamanda gerçekleÅŸen olaÄŸanüstü olayların anlatıldığı nesir türüne denir.
Masalın Özellikleri:
​
-
Masalda kiÅŸiler olaÄŸanüstü özelliklere sahip olabilirler.
-
KiÅŸilerin dışında olaÄŸanüstü canlılar da olabilir.
-
Ä°yiler her zaman kazanır, kötüler her zaman kaybeder.
-
Yer ve zaman tam olarak belli deÄŸildir.
-
Çocukları eÄŸitme amacı taşır.
-
Başında tekerleme bulunur.
Masalın Bölümleri:
Serim( Giriş): Tekerlemelerle giriş yapılır. Kişiler tanıtılır.Masalın konusu hakkında bilgi verilir.
DüÄŸüm ( GeliÅŸme): Okuyucunun merakını tahrik edici ÅŸekilde kahramanın başından geçen olaylar iÅŸlenir. Olay bir çözüme kavuÅŸturması gereken noktaya getirilir.
Çözüm (Sonuç): Olay bir sonuçlanır. Ä°yiler kazanır.
Masal Türleri:
​
-
Anonim Masallar: Söyleyeni belli olmayan masallara denilir. KeloÄŸlan Masalları gibi
-
Sanatsal Masallar: Söyleyeni belli olan ve belli bir amaçla yazılan masallara denilir.
​
Dünya Edebiyatında Masal
​
EÄŸer fabllar masaldan sayılırsa dünyada yazılan ilk masal Beydeba’nın Kelile ve Dimne’sidir. Bunun dışında “Binbir Gece Masalları”, “Grimm KardeÅŸler Masalları”, “La Fontaine Fabl”larıbu alanda önemli eserlerdir
Türk Edebiyatında Masal
​
KeloÄŸlan Masalları anonim alanda en bilinen Türk masallarıdır. Sanatsal Masal anlamında ise Åžinasi’nin “Tercüme-i Manzume”si La Fontain’den çeviridir. Eflatun Cem Güney masal alanında Türk Edebiyatında önemli çalışmaları olan birisidir.
​
Fabl :​
ÇoÄŸunlukla hayvanların insana ait davranışları sergileyip konuÅŸmalarına dayanan manzum ya da nesir ÅŸeklinde olan öykülerdir. Bazı kaynaklar fabl türünü masala dahil ederler. Bu nedenle dünyaca ünlü fabl türündeki eserleri masala örnek verirler.
​
Fabl özellikleri:
-
Aynı masaldaki gibi olaÄŸanüstülükler olabilir.
-
Masaldaki gibi ders verme amacı vardır.
-
Ağırlıklı olarakkişileştirme ve konuşturma sanatları kullanılır.
-
Hem ÅŸiir ÅŸeklinde hem de üz yazı ÅŸeklinde olabilirler.
Fablların Bölümleri:
-
GiriÅŸ : Kahramanların tanıtımı yapılır. Olay hakkında okuyucuyu az çok bilgisi olması saÄŸlanır.
-
GeliÅŸme: Olayların birbirine baÄŸlandığı bölümdür.
-
Sonuç: Fabl’ın en kısa bölümüdür. Olay beklenmedik, ÅŸaşırtıcı bir ÅŸekilde biter.
-
Kıssadan Hisse: Verilmek istenen ana fikir aktarılır. Bu bölüm her zaman olmaz. Bazen baÅŸta da olabilir. Olmadığı zaman ana fikir okuyucuya bırakılır.
Dünya Edebiyatında Fabl:
​Beydeba'nın fablları Kelile ve Dimne adlı bir eser bilinen ilk fabllardandır. Ezop ve La Fontaine de Batı edebiyatında büyük fabl yazarlarıdır.
Türk Edebiyatında Fabl:
​Türk Edebiyatındaki ilk fabl örneÄŸi 'Harname' (Åžeyhi)dir. Ahmet Mithat Efendi ve Åžinasi', Recaizade Mahmut Ekrem, Nabizade Nazım’ın fabl üzerine çalışmaları vardır.