Roman yazı türü ve özellikleri I dinledebiyat

Romanın Unsurları:

1. Kişi (kahramanlar): Romanda ana karakter ve yardımcı karakterler vardır. Roman kişileri “tip” ve “karakter” olarak karşımıza çıkar.

Tip:

Belli bir sınıfı temsil eden kişilere denir. Evrensel özelliklere sahiptirler.Tipler kızgın,mutlu, alıngan, kıskanç ...özelliklerin sadece birini gösterirler. Bir nevi kıskanç sa hep kıskançtır, alıngan ise hep alıngandır.

Örneğin seyredilen herhangi bir dizi de çok konuşan ve laf taşıyan bir kadın tipi olabilir. Farklı dizi ya da filmlerde de aynı çok konuşan ve dedikoducu tipin özelliklerinin aşağı yukarı aynı olduğu görülür.

Karakter: Romanda birçok farklı yönü verilen , var olan özelliklerinin de olayın gidişatı içinde değişebildiği kişilere denilir. Tip özelliği olan geneli temsil etmezler. Kendine özgüdür.

2. Olay: Hikayede genel olarak tek bir olay anlatılır. Romanda ise temel bir olayın içinde iç içe geçmiş bir sürü olay anlatılır.

3. Çevre (yer): Romanın ana olay ve içe içe geçmiş olaylarının gerçekleştiği yerlerdir.

4. Zaman: Romanda zaman kavramı geniştir. Düşünceler kullanılarak zamanda ileri ya da geri gidilip gerçekleşcek ya da gerçekleşmiş olaylar anlatılabilir.

5. Fikir: Her romanda olmasa da romanlarda verilmek istenen bir mesaj olabilir.

6. Dil ve Anlatım: Romanın üslubudur. Açık ya da kapalı bir anlatımı mı var, betimlemeler uzun mu kısa mı ...gibi. Bunun dışında romanda hakim bakış açısı da dil ve anlatım özellikleri kapsamına girer. Romanlarda genel olarak 1. ve 3. kişi anlatımı kullanılır.

Romanda Bakış Açıları:

1.İlahi Bakış Açısı:

Bu bakış açısında anlatıcı olayların dışındadır. Olayları tüm yönleri ile görür ve bilir. O kadar ki kahramanın birazdan ne yapacağını, içinden geçenlerin ne olduğunu dahi bilir. Anlatıcının bu tür yeteneklerinden dolayı ilahi bakış açısı denilmiştir.3. tekil kişi kullanılarak anlatım yapılır.

2.Gözlemci Bakış Açısı:

Bu bakış açısında da gözlemci olayların dışında yer alır. Ancak anlatıcının bildikleri gördükleri ve duydukları kadardır.Gelecek ya da geçmişle ilgili bilgisi yoktur. Kahraman ve tiplerin içinden geçenleri bilemez. 3. Tekil kişi anlatımı kullanılır.

ROMAN YAZI TÜRÜ

Olmuş ya da olabilecek olayları anlatan uzun ve ayrıntılı olay yazılarına denir. Hikaye türüne göre kişi, zaman ve mekan bakımından fazlalık söz konusudur.

Bir roman üç bölümden oluşur:

Serim : Roamanın giriş bölümüne denilir.Olayın geçtiği zaman, çevre ve kişiler tanıtılır.

Düğüm: Hikayede olayın yoğunluk kazandığı bölümdür. Olay bütün ayrıntılarıyla ele alınır.

Çözüm: Olayın bir sonuca bağlandığı bölümdür.

3.Kahraman Bakış Açısı:

Bu bakış açısında olayı kahramanın kendisi anlatır. Bu nedenle 1. Tekil kişi anlatımı vardır.

Roman Türleri:

1. Akımlarına Göre Romanlar:

Romantik
realist (gerçekçi),
naturalist (doğalcı),
estetik,
izlenimci,
dışavurumcu,
toplumcu,
yeni roman

Edebi akımlar hakkında bilgi edinmek için tıklayınız...

2. Konularına Göre Romanlar:

sosyal roman,
tarihî roman,
macera romanı,
tahlil romanı,
duygusal roman,
egzotik roman,
oluşum romanı,
didaktik roman,
köy romanı,
lirik roman,
pastoral roman,
otobiyografik roman,
aşk romanı,
bilimkurgu romanı,
belgesel roman.

Dünya Edebiyatında Roman:

Günümüz roman anlayışına en yakın roman 16. yüzyılda Rönesans’tan sonra Givoanni Boccacio tarafından yazılmış olan “Dekameron’dur.
Roman türünün ilk başarılı örneği olarak Miguel de Cervantes’in Don Kişot’u kabul edilir. (16. yy)
Daniel Defoe “Robenson Cruze”yu macera romanın ilk örneği kabul edilir.

Türk Edebiyatında Roman:

İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa’nın Feneleon’dan çevirdiği “Telemak”tır.
İlk roman Şemsettin Sami’nin “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ tır.
Edebi anlamda yeterli ilk roman Namık Kemal’in “İntibah”ıdır.
Batılı anlamda ilk edebi romanlar ise Halit Ziya’nın Mai ve Siyah ile Aşk-ı Memnu adlı eserleridir.