DİNLEDEBİYAT

SİNEMA SANATI

​

Hareket aracılığıyla zaman içinde bir öykü anlatmak, dönüşümler ve gerilimler ortaya çıkarmaya yarayan sanattır.

​

Sinema saydam bir filmden ışık geçirilerek perdeye görüntü düşürülmesine şeklinde ortaya çıkmıştır. Ancak günümüzde teknoloji dijitalleştikçe sinema tekniği de gelişmektedir.

​

Nesneler ve insanlar görüntüde gerçekteki biçimleriyle belirdiği için, sinema gerçeklik izlenimini en güçlü biçimde veren sanattır. Sesin kullanımı bu gerçeklik izlenimini daha da güçlendirmiştir. Günümüzde üç boyut teknolojisi ile gerçeklik izlenimi artırılmış ve sonrasında dört ve beş boyutlu  duyma yanında koklama ve  rüzgar, su serinliği gibi derisel etkenleri tetikleyecek teknolojiler de sinema salonlarında insanların hizmetine sunulmuştur.

​

Sinemanın Anlatım Öğeleri:

• Sinema dilinin sözcükleri görüntüler ve seslerdir.

• Kamera görüntüsü aslında olanı olduğu gibi, yani nesnel olarak çekere ve görüntü haline getirir. Yönetmen ise kamera açısı, olayın zamanlaması, bakış açış gibi etmenleri kullanarak gerçekliği istediği gibi değiştirerek sinemayı bir anlatım aracı olarak kullanabilir.

• Görüntüye ve kameraya ilişkin öğelerinin başında çerçeveleme gelir. Çerçeveleme, her film karesi içine neyin alınıp neyin alınmayacağının belirlenmesidir.

• İkinci öğe ise kamera açısı ve çekim ölçeğidir. Yönetmen nesnelerin yerini ve ötekilere göre hangi yakınlıkta ve büyüklükte görüleceğini, kameranın uzaklığını ve açısını ayarlayarak belirleyebilir.

• Üçüncü öğe  ise  kamera hareketleridir.  Kameranın ileri geri, sağa sola hareketi ile çekimlere anlam yüklenebilir.

• Kameranın çekimlerini  bir anlam, duygu ve izlenim yaratacak biçimde kullanmak kurgu ile gerçekleştirilebilir. Yani birden fazla yerde ve farklı zaman dilimlerinde gerçekleştirilmiş çekimleri ard arda gelecek şekilde birleştirip anlatılmak isteneni aksetmektir kurgu.

• Sinemada zaman ve mekan kavramları ile de oynanabilir. Örneğin bir komedi filminde olaylar hızlandırılarak verilebildiği gibi, bir şiddet sahnesinde yavaşlatılarak duygusal bir anlam ortaya çıkarılabilir. Bunun dışında kahramanın düşünceleri ile geçmişte bir zaman dilimine gidilip anılarını yaşaması sağlanabilir.

• Her filmin kendi içinde bir temposu ya da ritmi vardır. Bu tempo hareketin hızıyla, kamera hareketleriyle, kesmelerin kısalığı ya da uzunluğuyla, müzik ve ses efektleriyle ve öykünün içeriğiyle sağlanır.

• Sinemada kullanılan en temel ögelerden birisi de sestir. Karakter ve tiplerin konuşmaları dışında yaşanan olaylar daha akıcı, hüzünlü, şiddetli vs. hale getirmek için de bir arka plan sesi kullanılır.

• Sinemanın en temel ögesi ise oyunculardır. Sinema oyunculuğunun tiyatro oyunculuğundan farkı oyuncunun birden fazla açıdan görüntülenebilmesidir.

• Bir diğer ögede mekandır. Sinemada mekan tiyatroya göre daha masraflıdır denilebilir. Zira bazı filmler için kasaba bile kurmak gerekmiştir. Ancak günümüzde çoğu mekan dijital olarak tasarlanmaktadır. Yani oyuncuların canlandırdığı yer geniş bir kapalı alandır ancak filmde orası fantastik bir dağ olarak yansıtılabilir.

 

Sinema Türleri:

1.Bir Konu İşleyenler: Bir öyküyü işleyen filmlerdir. Kahraman ve karakterlerin olayları canlandırmasıdır.

2.Belgesel: Nesneler ve olaylara müdahale etmeden gerçek yaşamdaki haliyle aktarılmasını amaç edinir.

3.Deneysel: Yeni anlatım biçimleri deneyen sinamalara denilir.

4.Canlandırma:  Çizgi filmlere denilir.

​

Ayrıca sinemalar işledikleri konulara göre de bilim-kurgu, gangster filmi,  komedi filmi,  korku filmi gibi adlar altında da sınıflandırılırlar.

 

Edebiyattaki seri roman teriminin karşılığı olarak da sinemada kahramanlarının her bölümde yeni bir öyküde yer aldıkları, birbirini izleyen bir dizi biçimindeki filmlere serial ya da seri film adı verilir. (İndiana Jones serisi gibi)

 

 

 

SENARYO

Senaryo, filmin kâğıt üzerindeki ilk halidir. Sinemada ya da televizyonda gösterilmek üzere, çekim için hazırlanan yazıdır.

Senaryo ilk olarak film için baştan yazılabileceği gibi, var olan bir edebi eserin sinemaya uyarlanması şeklinde de yazılabilir.

Film çekimini ilk aşaması  senaryonun yazılmasıdır.  

​

Senaryonun Ögeleri: 

Kişiler: Senaryodaki konu kişi ya da kişilerin başından geçeceği için  en önemli ögedir. Kişiler derken insan karakter ya da tipler kastedilmemiştir. Çünkü karakter ya da tiplerin insan olması gerekmez. Hayvanların oyuncu olduğu filmlerde vardır.

​

Olay ya da Durum:  Senaryo standart bir olay  yazısında bulunması gereken  Serim, düğüm, çözüm bölümlerine göre yazılır.

 

Mekan : Sinemada mekan kısıtlaması yoktur. Senaryoda ifade dilen herhangi bir mekanda çekim yapılabilir ya da farklı mekanda çekildiği halde  o mekanda çekilmiş izlenimi uyandırılabilir.

​

Zaman: Senaryoda zaman kısıtlaması da olmaz. İstenilen zaman dilimine göre çekim yapılabilir ya da yapılmış izlenimi uyandurılabilir.

 

Yönetmen: Senaryoyu filme dönüştüren kişidir. Bir film setinde her şeyi idare eder. Film onun persfektifinden çekilir.

​

İzleyiciler: İzleyici olmazsa sinema da olmaz. Bir filmin başarısı ne kadar çok izleyici aldığına göre değişir.