DÄ°NLEDEBÄ°YAT
Atın yiÄŸidi kendine kamçı vurdurmaz.
TANZÄ°MAT'TA TÄ°YATRO
​
-
Tanzimat Dönemi’ne kadar halkın eÄŸlence ihtiyacını karşılayan Karagöz, meddah, orta oyunu köy seyirlik oyunları vardı. Ancak bunlar doÄŸaçlama olarak oynanan daha sonradan yazıya geçirilip unutulmaması saÄŸlanan tiyatro eserleriydi.
-
Batılı anlamda yazılı bir metne dayanan, oyuncuların bu metindeki rollerini ezberleyip olayı sahnede seyirci önünde canlandırabilecekleri ilk yerli eser Åžinasi’nin “Åžair Evlenmesi” adlı komedisidir.
-
Bu dönemde tiyatro eÄŸitme amaçlı bir araç olarak düÅŸünülmüÅŸtür. Namık Kemal “Tiyatro bir eÄŸlencedir; fakat eÄŸlencelerin en faydalısıdır.” demektedir. Namık Kemal gösterime giren ilk tiyatro eseri “Vatan yahut Silistre” tiyatrosunu yazmıştır.
-
Abdülhak Hamit Tarhan bu dönemde en çok tiyatro eseri veren sanatçılarımızdandır. Sanatçının eserleri sahnelenmek için uygun deÄŸildir. Okunmak için yazılmışlardır.
​
-
Ahmet Vefik PaÅŸa, Moliere’den çeviriler yaparak Tanzimat tiyatrosuna büyük hizmetler yapmıştır.
​
-
Edebiyatımızda 1846’dan sonra yerli tiyatroların faaliyete geçtikleri görülmektedir. Ä°lk ciddi tiyatro 1867’de kurulan Osmanlı Tiyatrosu’dur.
​
-
ÇoÄŸunlukla aile, gelenek, görenek, vatan sevgisi konulan iÅŸlenmiÅŸtir.
-
Komedilerde klasisizmin, dramlarda ise romantizmin etkisi hissedilir.
-
Tiyatro, doÄŸrudan halka seslenen ve konuÅŸmaya dayanan bir tür olduÄŸu için yapıtlar genellikle konuÅŸma diliyle yazılmıştır.
-
Tiyatroda dil, diÄŸer türlere oranla daha sade ve konuÅŸma diline yakındır.
-
Tanzimat Edebiyatı’nda ÅŸiirden sonra tiyatro önemli bir yere sahiptir.