Tanzimat'ta Makale I Türkiye I dinledebiyat

TANZİMAT'TA MAKALE

Türk Edebiyatındaki makale Tanzimatla beraber görüş ve düşüncelerin halka ulaştırılması vasıtası olarak gazete çevresinde gelişen bir tür olarak girmiştir.

Edebiyatımızdaki ilk makale ve aynı zamanda ilk siyasi makale Şinasi tarafından Tercüman-ı Ahval gazetesi’nin ilk sayısında yayınlanan Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi’dir. Bu makalede dönem şartları sonucunda Tercüman-ı Ahval gazetesinin çıkış amaç ve nedenleri anlatılmıştır.

Namık Kemal tarafından Tasvir’i Efkar’da yayımlanan “Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatına Mülahazat-ı Şamildir.” adlı makalesi edebiyatımızın ilk edebi makalesi olarak kabul edilir. ( Dikkat! İlk makale değil, ilk edebi makaledir.)Bu makalede Divan edebiyatı yerine batı edebiyatını ikame etmeve halka yönelme düşüncesi işlenir. Bu makalede Milli Edebiyat Dönemindeki dil anlayışını belirleyecek düzeyde dilbilgisi ile ilgili bilgiler verilmiştir: Dil sadeleştirilmelidir, somutlaştırılmalıdır. Divan Edebiyatının somut gerçekliği yansıtmayacağı görüşü savunulmuştur.

Ziya Paşa’ nın Hürriyet gazetesinde yayımlanan “Şiir ve İnşa” adlı makalesinde şiirde divan edebiyatı kullanma yerine halk edebiyatı ürünlerine yönelme düşüncesi işlenmiştir.