DİNLEDEBİYAT

Gazel

​

Aşk, ayrılık, sevinç, üzüntü gibi lirik konuların işlendiği şiirlere denilir.

​

• 5-15 beyitten oluşur.

• aa, ba,ca ... şeklinde kafiyelenir.

• İlk beyite matla, son beyite makta denilir.

• En güzel beyitine beyt-ül gazel denilir.

• Bütün beyitler aynı güzellikte ise o gazele yek-avaz gazel denilir.

• Şairin mahlası son beyitte bulunur.

• Gazellerde genelde beyitler arasında konu birliği bulunmaz. Her beyit farklı bir konudan bahseder. Ancak aynı konuyu işleyen gazellerde vardır. Bunlara yek-ahenk gazel denilir.

• Gazellerde sık olmamakla beraber felsefi düşüncelerden de bahsedilir. Bu tür gazellere hikemi gazel denilir.

• Halk Edebiyatı nazım biçimlerinden koşma ile konu bakımından benzerlik gösterir.

• Gazeller adını rediflerinden alırlar.

• Gazel alanında en ünlü Divan Edebiyatı şairleri: Nabi, Naili, Fuzuli, Baki ...

 

Not: Bir gazelin dizelerinin ortalarının da alttaki dize ile ölçülü ve uyaklı olmasıdır. Yani bir beyit ortadan ikiye bölündüğünde ortaya bir dörtlük çıkmalıdır.

​

Örnek:

...

Gamım pinhan dutardım ben  dediler yâre kıl rûşen
Desem ol bf-vefâ bilmen inanır mı inanmaz mı

...

• ​

...

Gamım pinhan dutardım ben 

Dediler yâre kıl rûşen
Desem ol bf-vefâ bilmen 

İnanır mı inanmaz mı

...

Fuzuli